– Het leven zit niet in een naam –
Vita gaat over een bijna onmogelijke liefde. Onmogelijk omdat zij, Vita, niet van het leven houdt en hij, Hylke, heel veel van haar. Zijn leven staat in het teken van avontuur, het hare wordt geregeerd door angst. Ze ontmoeten elkaar op de redactie, ze zijn collega’s en beiden bezet. Het duurt maar even of ze zijn toch een setje. Wat aanvankelijk nog gehouden kan worden voor de onstuimigheid van een ontluikende verliefdheid/liefde, blijkt de manifestatie van een door onzekerheid gevoede permanente depressie. Vita’s ziektebeeld legt een behoorlijke claim op hun relatie, maar breken doen zij slechts tijdelijk. Hylke moet met lede ogen aanzien dat Vita ondanks hun liefde niet opgewassen is tegen het leven en maar een ding hartstochtelijke blijft willen: dood. Uiteindelijk geeft hij toe en bereiden ze haar dood samen zorgvuldig voor.
Thematisch gezien zijn er grote overeenkomsten tussen Vita en Het zusje van de bruid van Joris van Casteren. Waar Van Casteren kiest voor non-fictie, kiest Kleyn voor een roman. Aan die keuze dankt Vita haar ontroerende einde. Kleyn grijpt de vrijheid die het genre hem biedt met beide handen aan en voegt zelfs de eerste aanzet van een script voor een horrorfilm in – de verwachting die hij wekt dat dit verhaalelement in zijn roman ook echt een functie heeft anders dan zijn kunnen tonen, maakt hij jammer genoeg niet waar. Hier laat hij punten liggen.
Matthijs Kleyn doet zijn best om het verhaal zo goed mogelijk te stofferen. Dat lukt redelijk, maar opzienbarend is het zelden. Zijn frustraties zijn soms onbedoeld ergerniswekkend en de koosnamen Knuf en Boef boeten door het frequente gebruik in aan vertederingskracht. Maar Vita heeft iets en houdt in ieder geval tijdens het lezen de aandacht vast.
Naar literaire maatstaven gemeten, kan Matthijs Kleyn zeker niet met de besten mee. Maar dat zal hem waarschijnlijk een zorg zijn, zoals dat veel schrijvers van een pas ontdekte soort een zorg zal zijn. Matthijs Kleyn is iemand die het schrijven er – in ieder geval nu nog – bij doet. Hij was redacteur van RTL Boulevard, hij is Jakhals bij De Wereld Draait Door. Kleyn is niet de enige die als schrijver bijklust, onder andere Halina Reijn en Anna Drijver gingen hem voor. Deze categorie schrijvers pent/tikt in sneltreinvaart, soms letterlijk in de coulissen tussen de bedrijven door. Kleyn schreef Vita in drie maanden. Zo schrijven heeft zichtbare gevolgen: onderwerpen zijn niet te ‘bedacht’; de structuur is simpel en de zinnen zijn kort en niet eindeloos gepolijst.
De belangstelling van literaire uitgeverijen voor deze schrijvers die geen echte schrijvers zijn is groot. Zij hebben een bekend hoofd en zitten dicht bij het mediavuur, dus aandacht genereren is een fluitje van een cent. En dat is goed voor de verkoop.
Prometheus, 2011
ISBN 978 90 446 1780 1
237 p., € 16,95
Leave a Reply