– Getuigen van verlicht leed –
Zij strijkt overhemden in een stomerij in Oud-Zuid, waar hij klant nummer 217 is. In een van zijn overhemden vindt zij een briefje dat ze niet onbeantwoord kan laten. Dat is het begin van een avontuur dat haar uiteindelijk helemaal naar het einde van de wereld brengt. Hij, Levi Andreas, is degene die haar, Rosa, wakker schudt en uiteindelijk, nadat de stomerij gesloten is en haar vader overleden, uit haar middelmatige leven laat ontsnappen.
Hij is een charlatan en een sjacheraar, een jongen, een man die met zijn woorden mensen om de tuin kan leiden en verleiden. Hij is lichtzinnig en lichtvoetig. Hij liegt en bedriegt geliefden en zakenpartners. Dat kan ze opmaken uit zijn brieven en uit de verhalen in de zwarte boekjes die hij onderweg voor haar heeft achtergelaten. Daarin drijft hij op joodse wijze de spot met het leven. Wat hij schrijft is doortrokken van tragikomisch optimisme. Zijn woorden lokken de hare uit. Door hem trekt de mist in haar hoofd op die de toekomst aan het oog onttrok. Zonder de wanhoop die uit zijn briefje sprak en zijn verlangen te vluchten zou Rosa zich van haar eigen ongeluk niet bewust geweest zijn.
Levi Andreas is een boek over vluchten en op zoek gaan in de hoop ergens geluk te vinden, zonder te weten hoe geluk eruit ziet. David Pefko heeft de verhalen van zijn twee vluchtende personages heel ingenieus verweven. Levi Andreas is het verhaal van Rosa, door haar verteld nadat ze op haar al dan niet fysieke plaats van bestemming is aangekomen, als ze alles al weet. De 25 getitelde hoofdstukken in het eerste deel – dat Sommige mensen kunnen maar beter helemaal niet denken heet – zijn de 25 zwarte boekjes van Levi Andreas. In Rosa’s hoofdstukken in datzelfde eerste deel staan verwikkelingen in de stomerij centraal, een verhaal op zich. In het tweede en derde deel – Hoe de dood ons nader tot elkaar brengt en ons leert brieven te schrijven en Levi Andreas in 24 zwarte boekjes laat Pefko haar schoon schip maken – en daarvoor moet haar broer haar de waarheid over de dood van haar moeder vertellen – voordat ze haar grote reis kan aanvangen: Naar een soort einde van de wereld. De correspondentie tussen Rosa en Levi is ingebed in de laatste drie delen van het boek.
Zicht hebben op die constructie helpt, maar de constructie zelf zit Levi Andreas niet in de weg. Het is geen keurslijf.
Mensen die weglopen in de hoop ergens terecht te komen is een thema dat al zo oud is als de literatuur zelf. En toch is Levi Andreas geen herhaling van die eerder geschreven verhalen. Dat heeft met die stomerij te maken, met de rake typering van kleinzielige karakters, met de mogelijkheid dat Levi misschien toch alleen maar een imaginair vriendje is, met de alternerende stemmen die heel goed uit een en dezelfde mond zouden kunnen komen, met de moeite die Levi doet om Rosa niet de bedonderen, maar vooral met het voorstellingsvermogen en verteltalent van David Pefko.
Genomineerd voor de Academica Debutantenprijs 2011
Van Oorschot, 2009
ISBN 9789028241336
376 p., € 17,50
Leave a Reply