‘Richmond Fontaine is een van die zeldzame bands waarvan de songteksten je doen vergeten dat de band nummers maakt, en geen mini-romans in de stijl van Cormac McCarthy, Raymond Carver en Charles Bukowski’, schreef ik twee jaar geleden.
Nu kan ik schrijven: mini-romans in de stijl van Willy Vlautin zelf, want de zanger van Richmond Fontaine is inmiddels auteur van drie boeken. En wat doet het ertoe dat je veroordeeld bent tot het spelen in kleine zalen, als je literaire werk wél op de juiste manier wordt ontvangen?
NRC Handelsblad noemde Vlautins debuut in 2006 The motel life (door Parool-muziekjournalist Dirk-Jan Arensman vertaald in Motelleven) een van de beste Engelstalige romans van dat jaar. Twee jaar later kwam Northline uit en dit jaar verscheen De ruwe weg (Lean on Pete).
De vijftienjarige ik-persoon in De ruwe weg, Charley Thompson, is met zijn vader van Spokane, Washington naar Portland, Oregon verhuisd. Ze hebben het niet breed, vader is laaggeschoold en heeft de neiging zich in de nesten te werken. Soms blijft zijn vader een paar dagen weg en dan moet Charley eetwaren in supermarkt stelen om te kunnen eten. Hij brengt zijn lege dagen door (het is zomervakantie) met hardlopen om zo te trainen in de hoop in een high school-footballteam te komen als de scholen weer beginnen. Tijdens een van zijn renrondjes ontdekt Charley Portland Meadows, een verlopen racebaan met al net zulke verlopen renpaarden. Hij is gefascineerd door de paarden en gaat voor Del Montgomery, een nare sjacheraar, werken. Montgomery zet Charley niet alleen af, hij behandelt de paarden ook slecht. Zo spuit hij wodka in de paarden om ze sneller te laten rennen. Charley heeft een plekje in zijn hart voor één van de paarden, Lean on Pete. Als het noodlot toeslaat én Lean on Pete dreigt naar Mexico te worden gebracht om te worden afgemaakt, besluit Charley het paard mee te nemen. Hij steelt Montgomery’s auto en trailer en gaat samen met Lean on Pete richting Wyoming, op zoek naar zijn tante Margy, de zus van zijn vader aan wie hij warme herinneringen bewaart. Zij is samen met Lean on Pete het lichtpuntje in zijn leven.
De meeste mensen die Charley tijdens die korte reis ontmoet, zijn beschadigd door het leven, vreemd of zelfs gestoord. Auteur Vlautin zegt zelf dat alle personen die Charley tijdens zijn reis ontmoet, een afspiegeling zijn van hoe hij zou kunnen worden. Maar in de tijdsperiode van het boek behoudt Charley zijn kinderlijke naïviteit, ondanks de vele nare ervaringen.
Vlautin schrijft in een haast kinderlijke, sobere schrijfwijze. Daarnaast is zijn stijl emotieloos. Eigenlijk is De ruwe weg niet meer dan een ‘en toen, en toen’-vertelling. Er is nauwelijks schoonheid in de gebruikte taal te ontdekken en dat maakt het paradoxaal tot een prachtig boek. Het verhaal is krachtig en de afwezigheid van mooischrijverij is een verademing:
“Wyoming is ver weg,’ zei hij en schudde zijn hoofd en glimlachte. ‘Het beste.’
‘Dank je,’ zei ik en glimlachte terug.
Toen stapte hij in zijn truck en reed weg en ik zou hem nooit meer zien.”
Nijgh & Van Ditmar
ISBN 9789038894300
272 p., € 19,95
Leave a Reply