In mijn hyperkorte carrière als vrijwillig radiomaker bij de lokale omroep heb ik iets belangrijks geleerd: radio maken is de kunst van het voorbereiden. Een goede radiomaker weet van seconde tot seconde wat er in zijn programma gaat gebeuren. Te vaak ‘uh’ of stilte is namelijk dodelijk voor een radioprogramma.
De twee maal dat dichter en radiomaker Bart Stouten mij op het podium interviewde zag ik dat terug. Voor iedere geïnterviewde was er een blad vol aantekeningen en voor iedere wending in het gesprek was de benodigde informatie voorhanden.
En nu ik zijn verzen lees meen ik ook daar dat perfectionisme terug te zien. Althans, in ieder geval in de eerste helft van Tussen dood en herleven, Stoutens vijfde dichtbundel alweer.
Die eerste helft bestaat in een ‘uurboek’, vierentwintig gedichten voor vierentwintig uren van zaterdagavond zeven uur tot zondagmiddag zes uur. Korte gedichtjes, twaalf regels elk, met elk een krachtig beeld en een meer of minder verheven overpeinzing. Het verzorgde en perfect afgwerkte van deze verzen staat de lichtvoetigheid en ironie trouwens helemaal niet in de weg.
09:00u | God en ik in de zondagsmis
God is een savanne.
Hier en daar een acacia
met gedraaide takken
die je pas opmerkt
wanneer een blad valt.
En ik ben een papieren tijger
die door losgemaakte aarde sluipt,
tussen de uitgebloeide hortensia’s
van grote woorden
verfrommeld in het huisvuil
bij de opgedroogde vleugels
van mijn voorbije vlinders.
Vloeiend, spreektalig en toegankelijk neemt Stouten je mee in zijn gedachtenwereld. Maar tegelijkertijd heeft ieder beeld en ieder woord een lading. Twijfel en melancholie zijn nooit ver weg in de geest van deze dichter. De twijfel aan de zin van alles komt ook in de ordening van de gedichten al tot uitdrukking: door de chronologische volgorde wordt de indruk gewekt van oneindigheid. Na deze zondag komt er een maandag, dan de rest van de week en weer een zaterdag en een zondag, week in, week uit, jaar in, jaar uit, etcetera, etcetera. Om treurig van te worden.
Het tweede deel van de bundel, ‘Sonate van de dood’, is heel anders. Niet minder melancholisch, maar veel vrijer van vorm. Lange gedichten waarin uitgebreid geëxperimenteerd wordt met interpunctie (veel ‘/////////’, ‘————–‘ en ‘………..’ zelfs) en readymades zoals de namen, geboorte- en sterfdata van schilders en teksten uit een audiorondleiding in een museum. En dat alles weer gesteld in die aanstekelijke vrolijk-melancholische toon en met diezelfde ironie en humor.
En geen enkele keer een ‘uh’ of stilte.
Uitgeverij P, 2011
ISBN: 9789079433650
61 p., € 16,-
Leave a Reply