Het beste dressuurpaard van stal ontbreekt op de Spelen. Zijn berijder, Matthias Rath, heeft de Ziekte van Pfeiffer en mag van de dokter niet sporten. Voor de concurrenten was de bekendmaking van dit nieuws vast een enorme opluchting. Totilas gold als een grote favoriet, ondanks zijn berijder. De hengst die in 2010 voor veel geld – ergens tussen de tien en vijftien miljoen – van stal veranderde, haalde sindsdien nooit meer het niveau dat hij samen met Edward Gal bereikte. Gal die enorm teleurgesteld was toen hij het zonder Totilas moest stellen. Gal gaat wel naar Londen, maar is ondanks de afwezigheid van Totilas minder zeker van goud.
Man en paard: om te winnen moeten ze allebei goed en in topvorm zijn. De verkoop van Totilas maakt maar weer eens duidelijk dat het geen zin heeft om een duur paard aan te schaffen als je geen ruiter hebt die goed genoeg is om het te berijden. Net zoals je geen betere tennisser, voetballer of wielrenner wordt door het kopen van rackets, schoenen en fietsen die een vermogen kosten.
Hoe gaat dat eigenlijk: het zoeken naar de best denkbare combinatie tussen man en paard? Hoe weet je dat een paard goed is als het nooit de kans heeft gehad zijn kwaliteiten en kunsten te tonen? Hoe kan een ruiter laten zien dat hij/zij boven de middelmaat uitsteekt als hij/zij nooit de beschikking heeft gehad over een toppaard? En als dan objectief is vastgesteld dat de man (m/v) goed is en ook het paard (m/v) heeft laten zien dat het wat kan, hoe weet je dan welke combinatie het hoogste rendement oplevert?
In Dier, bovendier reist Frank Westerman terug in de tijd langs wegen de parallel lopen aan de bloedlijnen van een paardenras dat ervoor gemaakt is om gedresseerd te worden: de lipizzaner. Wat tamelijk onschuldig begint als een zoektocht naar de voorouders van een paard dat hij gekend heeft, loopt uit op een grondige analyse van de lipizzaner als politieke speelbal in een rijk dat raszuiverheid predikt, waardoor het onderwerp veredelen voor altijd besmet geraakt is.
Die besmetting gold met terugwerkende kracht ook de inspanningen van de monnik Mendel (1822-1884). Zonder dat hij kon terugvallen op voorbeelden zocht hij naar overerfbaarheid van eigenschappen door eindeloos maar systematisch te experimenteren met erwten, de resultaten in statistieken vast te leggen en op grond van de cijfers tot voorspellende inzichten te komen. Na de Tweede Wereldoorlog had iedereen zijn bekomst van genetica.
Zou het niet mogelijk zijn om analoog aan de methode Mendel te bepalen welke man-paardcombinaties de meeste kans van slagen hebben. Door ruiters (m/v) en paarden in steeds wisselende combinaties de ring in te sturen moet het toch mogelijk zijn om voorspellende uitspraken te doen. Als iemand dat bedacht had, was Totilas Mattias Rath bespaard gebleven.
Zou Totilas zich eigenlijk realiseren dat hij niet naar Londen mag, en zo ja: treurt hij dan om het buiten zijn schuld missen van de Spelen? Waarom heeft eigenlijk niemand namens Totilas uitzending via de rechter afgedwongen?
In 2014 maakte Annette van Trigt een documentaire over Totilas: Totilas: Paard en Fenomeen!
Leave a Reply