Ik wil even vertellen over mijn eenzame en volstrekt zinloze kruistocht tegen de e-bookpiraterij. Losse gedachten, voor ingewijden geen nieuws en zeker geen oplossing. Maar ik moet erover schrijven want ik word er gek van.
Overal waar je komt zie je ze: de gebrande cd’tjes met honderden of zelfs duizenden e-books erop. Illegaal gedownload en onder vrienden en collega’s doorgekopieerd. ‘Zo kom ik lekker goedkoop aan mijn leesvoer’, wordt er gegniffeld. Op je verjaardag komen ze met zo’n ding aan, ingepakt en wel. Ik geef het terug. Ik wil het niet in huis hebben. Zelfs op een dichtersbijeenkomst vorige week werd op hoge toon beweerd dat dat ‘toch allemaal gratis’ moest worden. Ik stak mijn standaard ‘maar waar moeten schrijvers en uitgevers dan van leven’-speech af. Het maakte, zoals gewoonlijk, weinig indruk.
De muziekbusiness en de softwarebranche worden al jaren op grote schaal met piraterij geconfronteerd en toch bestaan ze nog. Dat is hoopgevend. Maar muzikanten kunnen geld verdienen met optreden en softwareleveranciers halen het grootste deel van hun winst uit bulkcontracten met bedrijven.
Wat heeft de uitgeverij? Het businessmodel van de (literaire) uitgever is even simpel als kwetsbaar: iets te lezen verkopen aan particulieren. Als die particulieren op grote schaal hun leesvoer illegaal gaan betrekken is er geen alternatief. Het verdienmodel stort in.
Nou ja goed, er zijn natuurlijk de inkomsten uit papieren boeken en er zijn ook nog brave burgers zoals ik. Ook is het de vraag in hoeverre het illegaal downloaden de verkoop daadwerkelijk vervangt. Met andere woorden: als je 9000 e-books op een schijfje hebt, hoeveel lees je er dan uiteindelijk van en hoeveel daar dan weer van had je daadwerkelijk gekocht in plaats van bijvoorbeeld van iemand geleend?
Dat er iets moet gebeuren voordat de zaken compleet uit de hand lopen, dat lijkt me niettemin toch wel duidelijk.
Veel aangewezen boosdoeners zijn de hoge prijs van e-books en het gedonder dat je ermee hebt. Nog steeds is het illegaal downloaden of kopieren van een boek stukken makkelijker dan het kopen en op je leesapparaat zetten van een legaal boek.
Wat beide problemen betreft kan de uitgeverij nog veel leren van de muziek en de software. In de muziek is het abonnementsmodel het aankoopmodel aan het verdringen en in de software is het apps, apps, apps wat de klok slaat.
Nou is het de vraag of een abonnementsmodel voor boeken gaat werken. Een audiotrack luister je keer op keer opnieuw, een boek lees je meestal maar één keer. Het zijn dus fundamenteel verschillende producten. Een belangrijke les van Spotify en iTunes is wel: als het allemaal maar makkelijk gaat, willen mensen er best voor betalen.
Dat effect zie je nog veel meer bij het downloaden van apps. Ik heb een iPad in m’n handen, ik denk: ‘Had ik maar een app met Dora-puzzels’ en tapperdetap, tachtig cent, ik heb een app met Dora-puzzels die het meteen doet.
Dat tapperdetap, dat is al aan het komen. Zelf heb ik nog een prehistorische e-reader, zonder touchscreen en zonder wifi, maar als je tegenwoordig zo’n ding koopt zit er al een boekwinkel in. Klikken, betalen, lezen.
Maar dan die prijzen… Loop maar eens door de app-store op je iPad of telefoon. Je zoekt ergens een app voor, je vindt iets dat doet wat je wil en een vijfsterrenbeoordeling heeft, je kijkt vluchtig naar de prijs en klikt op ‘install’. Behalve als die prijs boven de, zeg, zes euro ligt. Dan denk je twee keer na. Als de prijs in de dubbele cijfers loopt, dan wordt je koopimpuls gesmoord en blijk je vaak toch heel goed zonder de gezochte functionaliteit te kunnen.
Moet de prijs van een e-book dus naar 7,99? 5,99? 3,99?
Leave a Reply