Wat mij over Marten Toonder is bijgebleven – ik verdiepte me ooit in zijn werk en leven om er een programma over te maken – is dat hij met harde hand regeerde. Hij had een goede neus voor talent, maar ontbeerde het talent om zijn toegewijde medewerkers te laten delen in het succes dat zijn Toonder Studio’s dankzij hun harde werken opbouwde.
Overal zette hij zijn naam onder, ook al waren het anderen die (mede)verantwoordelijk waren voor dat succes. Een werkwijze die lijkt op die in de ateliers van de grote schilders in voorbije eeuwen, maar vreemd aandoet in een tijd met meer oog voor het individu en de individuele prestaties.
Dankzij Marten Toonder kregen vaak nog heel jonge mannen die ervan droomden tekenaar te worden een kans het vak te leren en zich te ontplooien. Hun dankbaarheid en loyaliteit was en is – ook al waren er onder hen die vroeger of later hun ongenoegen lieten blijken – desondanks groot. Tijdens de opening van de tentoonstelling Marten Toonder: een dubbel denkraam en de presentatie van de biografie die Wim Hazeu schreef, zaten velen van hen in de zaal. Allemaal mannen die het daarna ook op eigen kracht gemaakt hebben.
Wat ik hoop te lezen in de biografie is of Toonder uit voorzorg vooral koos voor nog onervaren maar talentvolle jonge mannen, omdat de kans dat zij zouden gaan muiten klein was. En ik ben benieuwd in hoeverre het jonge grut in zijn werkplaats diende als surrogaat voor de kinderen die hij had maar waarvoor hij allerminst een liefdevolle bleek te zijn.
Jansen A.V.C says
Voortdurend wordt Toonder met Disney vergeleken en in sommige opzichten kan het ook.Strenge bescherming van hun schepsels en naamloze medewerkers. Zo is het bij Donald Duck ook nog: free – lancers kennen we wel, maar worden in het blad niet genoemd.Disney was al gestorven toen de onderneming , onder druk, Carl Barks toestond zijn werk met eigen naam te tekenen!En cerkopen. Nu nog is D. Matena degene die copyright Toonder erbij schrijft, zoals Van Schuylenburg e.a. Disney-tekenaars doen met Disney.
Boeddhistisch “onthechten” is M.Toonder niet gelukt: enkel met zijn zoon. Triest.George Remi kon het ook niet en pas later zie je erfgenamen van Jacobs toestemming geven tot voortzetting v.d. serie Blacke en Mortimer.Volgens de Toonder glossy zoekt men nu iemand die de Bommelsage kan voortzetten.Doe dat dan niet met iemand die nog nooit een verhaal gelezen heeft, want het gevoel komt pas met de jaren. En hoewel er al veel verlopen zijn is er nog weinig Bommelgevoel over. Enkel , denk ik, bij D.Matena…. Het woordgebruik en de stemmingschepping haalt hij wel.Uiteraard. Toch zie ik liever de tekeningen van Valkema,
die zijn “liever” , “poezeliger, terwijl die van Matena “hoekiger”zijn.Meer zoals een Donald Duck weergegeven door
D.Jippes. Zie link:http://www.donaldduck.nl/duckipedia/artikel/544