Hoewel niet iedere Nederlander fout was in de Tweede Wereldoorlog zijn mensen van een zekere leeftijd uit Argentinië per definitie verdacht. Het kon dus niet anders of er werd onmiddellijk na het aantreden van Jorge Mario Bergoglio als Paus Franciscus gespeculeerd over eventuele bemoeienis bij het beleid van de junta om mensen te laten verdwijnen.
De hele week was Antoine Bodar namens de RKK een van de deskundigen van dienst. Dat hij voor de gelegenheid naar Nederland was teruggeroepen had als bijkomend voordeel dat hij ook in programma’s van andere omroepen aan kon schuiven. Zo ook gisteren bij De halve maan. En ook daar werd de vraag gesteld of die paus zeker weten niets te maken heeft gehad met verdwijningen.
Antoine Bodar plaatste een kleine kanttekening bij de uitspraak dat de man het ambt zeker niet geaccepteerd zou hebben als hij iets te verbergen had. Die kleine kanttekening betrof het geheugen van de paus. Het geheugen dat herinneringen kan verdringen.
Toen hij over het geheugen begon herinnerde ik me een klein boekje van Antoine Bodar Moeder of kind: over een moeder die dementeert en een zoon die elders woont. Het gaat over zijn moeder en het geheugen dat haar in de steek laat. Zo mooi als Joop Admiraal in U bent mijn moeder de ontreddering verwoordt, kan Antoine Bodar het niet. Maar wetende dat er deze week een man van 76 paus geworden is, de vorige was nog ouder bij aantreden, lees ik:
Bestaan in deze tijd nog geloof in de wijsheid van ouden, hoop op hun inzicht, liefde voor hun ervaring?
Indien zoniet, dan wordt de eminentie van armelijk denken van heden begrijpelijk.
Oud is ‘afgedaan’ en zo ‘voldaan’, de plicht vervuld – ‘vereffend’ en dus ‘verrekend’. Vereffening betekent ‘quitte staan’ – zonder wederzijdse verplichting nog derhalve.
Verrekening is afrekening en sluit opdondering in zich. Tussen beide ontwaakt al verstoting.
Ouderdom in verstoting kan nog dragelijk zijn, maar wat geschiedt wanneer verwarring zich toevoegt en zich in het midden brengt?
Antoine Bodar zal toch moeten erkennen dat het oude dan misschien spreekwoordelijk eerst op moet, maar dat er ondanks dat nog hoop is voor stad en wereld.
Leave a Reply