‘Het was niet mijn bedoeling om met De utopisten een actuele politieke roman te schrijven’, schrijft Louise Fresco in de verantwoording. Omdat zij tijdens het schrijven van De utopisten ingehaald werd door de politieke realiteit, achtte zij die toevoeging noodzakelijk.
Louise Fresco schreef haar roman tussen januari 2005 en september 2007. Ik las het boek toen, ik herlees het nu en kom tot de conclusie dat het niet alleen toen maar ook nu nog een actueel boek is.
Zo actueel zelfs dat sommige zinnen klinken als een reactie op uitspraken gedaan na het verschijnen de roman.
Aan begin van De utopisten spreekt een net benoemde staatssecretaris tijdens een overwinningsfeestje ten huize van zijn vriendin oude en nieuwe vrienden toe.
‘Het verlangen naar een nieuw, mooi, groen en schoon Nederland is wat ons bindt, een nieuw land dat voortbouwt op onze geschiedenis en onze verworvenheden, maar ook verder kijkt en zich losmaakt uit de taaie modder van de poldermentaliteit en slappe compromissen. Een land dat uitstijgt boven het maaiveld en dat een voorbeeld is voor andere landen. We moeten weer durven te excelleren, in Europa, als samenleving, als individuen. We zijn welvarend en bevoorrecht en we zouden onze kennis en knowhow moeten delen, maar in plaats daarvan zijn we bang en naar binnen gekeerd. Erger nog: we zijn afgezakt tot een zesjescultuur waarbij we ons niet tot het uiterste wensen in te spannen; tot een klaagcultuur bovendien waarbij de staat voor alles bescherming moet bieden, het milieu moet managen en waar alle risico’s moeten worden afgedekt. We zijn bevoorrecht, zelfs té bevoorrecht, in dit land waar niemand van de honger omkomt, waar iedereen in een ziekenhuis verzorgd wordt als het nodig is, maar we klagen in plaats van onze schouders eronder te zetten. Laat ons onze zegeningen tellen! Om vooruit te komen, moeten we terug naar de pioniersgeest die ons land groot heeft gemaakt! Weg met de somberheid dus! (…)
Het gaat ons heel goed, nu nog wel, maar we zijn als blinden die glimlachend op de rand van de afgrond balanceren. Onze toekomst wordt bedreigd door onze ongebreidelde consumptiezucht en ons onvermogen daar paal en perk aan te stellen.
Maak je geen zorgen,’zei Michiel, die Lydia’s lippen had zien bewegen, ‘het laatste dat ik voorstel is een terugkeer naar de regentenmentaliteit van vroeger of naar de valse heroïek van de VOC.’
Barack Obama heeft Jon Favreau en Michiel van Straten Louise Fresco.
Leave a Reply