Wie noemt zijn neushoorn nou Smoske, dacht ik al tijdens het lezen van Smoske, de neushoorn die er geen zin in had. Maar pas toen ik de roman van Michiel Kamphuis uit had, wilde ik het echt weten. Smoske mag dan recht doen aan het vegetarische menu dat een neushoorn nuttigt, het klinkt toch een beetje smoezelig.
Op internet werd ik van hot naar her geslingerd. Letterlijk, maar ook figuurlijk. Ik raakte al snel verstrikt in feiten en fictie, want Michiel Kamphuis blijkt zich als het om de details gaat behoorlijk aan de werkelijkheid te houden.
Dat vermengen begint al op de eerste bladzijde, in de eerste zin:
‘Drie uur lang had Smoske geweigerd om in dat kleine, getraliede hok te stappen. Hij herkende dat stalletje. Zodra hij erin stond, ging het bewegen. Ze gingen hem vervoeren’,
terwijl het in werkelijkheid zo ging:
‘ARNHEM – Burgers Zoo in Arnhem heeft neushoornman Smoske (broodje gezond) dinsdag met veel pijn en moeite op transport naar Frankrijk gesteld. Het dier weigerde lange tijd om de getraliede container in te lopen. Uiteindelijk kreeg de zeldzame breedlipneushoorn een kalmeringsmiddel toegediend. Het duurde ruim drie uur voordat Smoske in de kooi zat. De neushoorn gaat naar een dierentuin in Frankrijk om daar voor nageslacht te zorgen. Breedlipneushoorns zijn zeldzaam omdat maar 20 procent van alle mannetjes vruchtbaar sperma bezit.’
Smoske: de neushoorn die er geen zin in had is dus niet van a tot z verzonnen, maar Michiel Kamphuis heeft wel een rijke fantasie.
Hoewel ik op basis van de feiten het ware leven van Smoske nog niet helemaal heb kunnen reconstrueren. Informatie over zijn eerste levensjaren zijn schaars, maar de meeste media coverden zijn vertrekt naar Frankrijk. Natuurlijk maakte Vroege vogels er melding van. De regionale krant De Gelderlander – ‘Smoske verlaat Burgers’ met frisse tegenzin’ – kan niet om het naburige nieuws heen – legt de nadruk op de moeite die het kost de neushoorn te verleiden in te stappen. Dat het nieuws het Reformatorisch Dagblad haalde – op 2 juni 2006 op bladzijde 10 melding van de op handen zijnde verhuizing van Smoske – verbaasde mij meer (en dan met name de details waar de nadruk op gelegd worden):
‘Potente neushoorn op reis
ARNHEM (ANP) – De drie ton zware breedlipneushoorn Smoske uit Burgers’ Zoo verhuist naar Frankrijk.
Smoske behoort tot de schaarse vruchtbare neushoornmannen. Neushoorns planten zich moeilijk voort omdat maar 20 procent van alle mannetjes goed sperma produceert.
De Arnhemse dierentuin brengt Smoske naar een dierentuin in het Franse Saint-Aignan, waar nog geen vruchtbaar mannetje is. Burgers” houdt zelf nog een vruchtbaar mannetje over. Smoske wordt dinsdag in een grote open transportkist op een dieplader gehesen en naar Frankrijk vervoerd.’
Berichten over het nageslacht van Smoske zijn schaarser, maar dat hij vader werd staat wel vast.
Hoe Smoske aan zijn naam kwam, daarvoor ben ik voorlopig aangewezen op de verklaring die Michiel Kamphuis daar in Smoske: de neushoorn die er geen zin in had voor geeft.
Smoske dankt zijn naam aan een specialist in de neushoorngeneeskunde die het op 8 september 1994 geboren neushoorntje een naam mag geven:
‘Direct had hij Smoske in zijn hoofd gehad. Hij sloeg er in de maanden voor de geboorte talloze boeken op na, van Het complete Benelux’ neushoornnamenboek tot The One-in-a-million Rhino Name Book, maar toen het dier geboren werd, had Van den Bouselaere gewoon geen betere naam dan Smoske gevonden.’
Wie Smoske: de neushoorn die er geen zin in had leest, begrijpt waarom.
Leave a Reply