Ik sta op het punt te beginnen in Bloedboek van Dimitri Verhulst. Ik heb het boek al uitgebreid bevoeld. Rood zijn de letters, sneeuwwit de ondergrond. Sneeuwwit en aaibaar. Zo smetteloos als het nu is, zal het wel niet blijven. Lezen laat onherroepelijk sporen na.
Bloedboek is een hervertelling van de eerste vijf Bijbelboeken. Daarom viste ik in de aanloop naar de nieuwe Verhulst De schepping van Bart Moeyaert uit de kast. Om de eerste zin(nen) te vergelijken.
‘Indien er effenaf niks was in het begin, dan ook geen toekomst. Dus was er God, van wie niemand weet en weten zal van waar Die zelf dan komt, Hij had uit al dat niks gewoon zichzelf gemaakt, vraag niet hoe, vraag niet waarom, en Die nadien, om Zijn status te verdienen uit zijn Krammen had te schieten en te scheppen, om te beginnen de hele hemel en een ietepetieterige jammerbol, waarop vooralsnog geen sprietje onkruid stond.’
Schrijft Dimitri Verhulst in deel 1 van zijn roman, dat Soap (de aartsvaders) heet.
‘In het begin was er niets. Het is moeilijk om je dat voor te stellen. Je moet alles wat er nu is nog niet laten zijn. Je moet het licht uitdoen, en er zelf niet zijn, en dan ook nog eens al het donker vergeten, want in het begin was er niets, ook het donker niet. Als je het begin van alles wil zien moet je erg veel weglaten.
Ook je moeder.
Alleen God en mij hou je over. Het is moeilijk God en mij over te houden als je net aan niets hebt gedacht, maar ach: god en ik zijn niet veel.’
Schreef Bart Moeyaert, die zich op een ander publiek richtte.
Vannacht hoorde ik Verhulst over zijn roman. Hij benadrukte het hervertellen. Hij benadrukte het belang van de taal. Qua taal ben je bij de bijbel aan het goede adres.
‘In den beginne’ is maar een manier om naar de oorsprong te kijken. Dimitri Verhulst wendde zijn blik al eens die andere kant uit. In Godverdomse dagen op een godverdomse bol.
‘Alle begin is moeilijk. Kijk maar. ‘t Kruipt uit het water zonder om te zien. ‘t Zou nog een laatste blik kunnen werpen op de oceanen, heimwee voelen uit eerbied, maar dat doet ‘t niet. ‘t Heeft er namelijk genoeg van te moeten kruipen over de zandbodems der watere, genoeg van de eikelwormen en de pijlwormen en de chordadieren en de manteldieren en de koplozen waarmee ‘t zoveel eeuwen de zeeën heeft gedeeld.’
Een heel ander verhaal! Een heel andere hoofdpersoon.
Ik stond op het punt om te beginnen in Bloedboek, maar misschien kan ik toch beter eerst Godverdomse dagen op een godverdomse bol herlezen. Om daarna misschien alsnog bedrogen uit te komen.
Bloedboek
Dimitri Verhulst
Amsterdam : AtlasContact, 2015
ISBN 978-90-254-4642-0
P. van de Wiel says
Liliane. Als ik het goed heb hebben behalve de twee die jij noemt ook Nicolaas Matsier en onlangs nog Guus Kuier de bijbel naverteld. Misschien is het een idee deze vier meer of minder kritische pogingen eens naast elkaar te zetten en die te voorzien van jouw welkom commentaar.