Dat Michael Honig een pseudoniem is, staat er op de cover van De aftakeling van Vladimir P. nogal nadrukkelijk bij. Alsof de man die schuilgaat achter die naam iets te vrezen heeft. Terwijl De aftakeling van Vladimir P. een roman is. Bovendien: ‘De namen, personages en voorvallen die erin worden beschreven komen voort uit de verbeelding van de auteur en mogen niet voor waar worden aangenomen. Elke gelijkenis met levende en/of dode personen, met gebeurtenissen en plaatsen, berust louter op toeval’.
De aftakeling van Vladimir P. gaat over een man die zorgt voor een man die vijf keer president van het land was, maar nu ver van de camera’s dementeert. Hij is een uitermate toegewijde verpleger. Dat Vladimir P. tijdens zijn ambtstermijnen uit veel een slaatje wist te slaan, doet er voor de aanvankelijk opvallend integere Sjeremetev niet toe. Hij verleent zorg zonder aanziens des persoons. Zonder daarvoor meer geld te verlangen dan het karige loon dat hij krijgt. Dat corruptie in de datsja waar Vladimir P. en zijn hofhouding verblijven welig tiert, verbaast hem zeer. Hij kan niet geloven dat iedereen zich daar schuldig aan maakt.
De Vladimir Vladimirovitsj in de roman lijkt nogal op de Poetin zoals ‘wij’ die kennen. De wijze waarop Vladimir Vladimorvitsj zaken naar zijn hand zette, komt overeen met het beeld dat ‘wij’ van Poetins heerschappij hebben. Dat er in de datsja gewheeld, gedeald en afgerekend wordt, zal geen lezer verbazen.
En omdat we allemaal weten hoe onzachtzinnig bepaalde leiders met tegenstanders omgaan, zou je je kunnen voorstellen dat – hoewel De aftakeling van Vladimir P. ook veel weg heeft van een satire, en je het boek best met een korreltje zout kunt nemen – de schrijver voor zijn eigen veiligheid onder een schuilnaam door het literaire leven moet gaan. Vandaar het benadrukken van dat pseudoniem.
En toen bleek Michael Honig gehoor gegeven te hebben aan een uitnodiging van TRT World.
Interessant.
Interessant hoe Michael Honig met een feitelijk antwoord een suggestieve vraag omzeilt, en uitlegt waarom hij juist Poetin portretteert. Laat me raden op welke andere leider de interviewster van de Turkse televisie doelde.
Nog interessanter vond ik wat de schrijver zei over zijn keuze om Vladimir Vladimirovitsj te laten dementeren. Het ging Michael Honig niet om het waarheidsgetrouw schetsen van een ziektebeeld. Dementie was de kwaal die hij kon gebruiken om zijn verhaal te vertellen.
Het is waar. Dankzij een haperend geheugen, wanen en hallucinaties kan Michael Honig veel van het verleden van Vladimir Vladimirovitsj kwijt in De aftakeling van Vladimir P. Er komen heel wat voormalige vrienden en vazallen voor in het boek, en tegenstanders niet te vergeten. Dankzij zijn dementie gaat Vladimir P. volledig op in de rol die hij al lang niet meer speelt.
Het mag Michael Honig dan niet om dementie op zich gegaan zijn. De wijze waarop hij Vladimir P. aan die ziekte laat leiden, is voor zover ik dat kan beoordelen heel natuurgetrouw. En daardoor behalve geloofwaardig ook confronterend.
Het was vanwege die dementie dat ik De aftakeling van Vladimir P. wilde lezen. De Russische entourage interesseerde me niet zo. Misschien dat ik daarom niet helemaal mee kon gaan in de radicaliteit van de ommezwaai die de integere verpleger maakt als hij zijn principes moet laten varen om zijn neef te helpen. Al maakt Michael Honig heel aannemelijk dat een mens gedwongen door de omstandigheden niet altijd vast kan blijven houden aan zijn overtuigingen. Dat Sjeremetev uiteindelijk boos wordt – op Poetin, maar waarschijnlijk toch ook op zichzelf, vanwege zijn goedgelovigheid – vond ik aannemelijker. De lol van het extreme van de situatie, dan wel de weergave daarvan, zag ik overigens wel in.
De aftakeling van Vladimir P.
Michael Honig (vertaling: Ralph van der Aa)
Amsterdam : AtlasContact, 2016
ISBN 978-90-254-4687-1
wendy leyn says
Goede roman om een paar heel serieuze zaken beter te leren kennen.
Wat gebeurt er met een dictator als hij oud en versleten is?
“Gevangen” in zijn eigen gruwelijk verleden.
Ik wens hem het eeuwige leven toe.