Is er een Bijbelse equivalent van de Brexit zoals premier May die voorstaat en gisteren met veel verve in Brussel presenteerde (haar kun je een VOC-mentaliteit in elk geval niet ontzeggen)? Die vraag zou natuurlijk niet in mij opkomen als hier niet De economie van goed en kwaad: de zoektocht naar economische zingeving van Gilgamesj tot Wall Street van Tomáš Sedláček op tafel zou liggen. Een boek over ‘de ontwikkeling van de economische ziel vanaf het allereerste moment waarop de mens zijn geheugen op schrift ging stellen’. Een geschiedenis van het verlangen.
Tomáš Sedláček , een vooraanstaand Tsjechisch econoom die langs ongebaande paden durft te denken, zoekt in De economie van goed en kwaad naar grondslagen van de huidige economie in bronnen die zelden met economie in verband gebracht worden: mythen, religieuze en theologische teksten, literair gedachtegoed en theorieën die inzicht geven in het menselijk handelen. Teksten waaruit een zeker moralisme spreekt dat wijst op wat nu als economisch handelen wordt gezien.
Het boek is uit 2012. Van Brexit was toen nog geen sprake. Ik zoek het woord dan ook tevergeefs in de index en ik ben niet voldoende economisch onderlegd om in de lijst precies die termen aan te wijzen die op haar betoog van toepassing zijn. Want een betoog was het.
Ondertussen kom ik wel van alles tegen waar ik meer over wil weten: het kwijtschelden van schulden bijvoorbeeld, hebzucht en begeerte, het uitwisselen van geschenken, list en bedrog, geld als wortel van alle kwaad… Prediker, I Corinthiërs, Colossenzen, Openbaring van Johannes, naast de namen van de mensen die ik me herinner uit geschiedenis-, filosofie- en economielessen, zoals Thomas van Aquino, Luther, Arendt, Montesquieu, Mandeville, Smith en Locke.
Ik kan me niet voorstellen dat ik De economie van goed en kwaad van begin tot eind uit zal lezen, maar de ideeën van Tomáš Sedláček zijn te interessant om links te laten liggen. Bovendien weet hij ze heel goed te verkopen.
Tomáš Sedláček is te gast tijdens Winternachten 2017. Op zaterdag 21 januari leest hij met zijn publiek de Bijbel (de nadruk ligt daarbij op Genesis hoofdstuk 2 en 3, Job hoofdstuk 1 en Lucas hoofdstuk 15, zie hier voor de Engelse en Nederlandse tekst), maar dat is niet zijn enige optreden.
Leave a Reply