– Hoedt u voor een schrijver –
Het verhaal van Het zusje van de bruid: relaas van een onmogelijke liefde is simpel. Een polygaam ingestelde jongen – vier minnaressen zonder onderlinge overeenkomsten maar op de hoogte van elkaars bestaan – ontmoet op een bruiloft het zusje van de bruid. Als het verhaal begint is de relatie die op die ontmoeting gevolgd is al geruime tijd voorbij. Hij (Joris, onderzoeksjournalist) kijkt op de plaats des onheils terug op een turbulente tijd met haar (Luna, borderliner) en zoekt naar het definitieve antwoord op de vraag wie of wat doorslaggevend is geweest voor het mislukken van deze liefde. Dat leidt tot weinig opbeurende beschrijvingen van een werkkring, een sociaal milieu, een generatie en twee individuen. Mensen worden karikaturen, persoonlijke ervaringen gebeurtenissen passend in een tijdsbeeld.
Het complexe zit hem in het verhaal achter deze schematische weergave van de werkelijkheid. Joris van Casteren, schrijver van journalistieke reportages en literaire non-fictie, maakt er geen geheim van dat Het zusje van de bruid zijn versie is van een krankzinnige periode uit zijn eigen leven. Zo dicht bij huis als in Het zusje van de bruid zocht Van Casteren het nog nooit, al zat hij met Lelystad redelijk in de buurt, en die nabijheid wringt. Hij zet mensen uit zijn directe omgeving – zijn ex-geliefde en haar familie, maar ook zijn (voormalige) collega’s bij de Groene Amsterdammer, en zichzelf bovendien – enorm te kijk.
Je vraagt je af welk belang Joris van Casteren heeft om dit verhaal te vertellen en wel in de vorm van literaire non-fictie, een mengeling van reportage, autobiografie en geschiedschrijving? Zijn keuze kwam hem op veel kritiek te staan. Hem werd onder andere onethisch journalistiek gedrag verweten. Van Casteren verweerde zich: het terugkijken op deze periode maakte onderdeel uit van het begeleid ontsnappen uit een crisis. Maar dan nog: waarom werd Het zusje van de bruid bijvoorbeeld geen roman? Een roman waarin het relaas van één onmogelijke liefde door nog verdere abstrahering en uitvergroting uitgroeit tot een universeel portret van de onmogelijkheid van de liefde.
Alles mag geschreven worden en voor alles is een vorm. Het zusje van de bruid is in deze vorm een verhaal in een verkeerd lichaam.
Leave a Reply