‘Wie er nog iets van wil begrijpen moet mijn eerste bundel maar kopen’, zei Hedwig Selles bij de presentatie van Schadenfreude, haar derde bundel bij even zo veel uitgeverijen.
En er zit een kern van waarheid in. Was Jaarringen (2001) nog redelijk conventioneel, in IJzerbijt (2009) liet Selles zien dat ze in haar procédé van het zonder verdere toelichting combineren van ‘gevonden’ taalfragmenten en al dan niet bedachte anekdotes heel ver van de realiteit kon afdwalen. Toch bleef er in de gedichten in die bundel altijd in ieder geval het vage gevoel van een verhaallijn aanwezig. In Schadenfreude, haar nieuwste, is ze echter zelfs voor een fan van het eerste uur zoals ik soms moeilijk te volgen.
De aanpak van Selles is niet veranderd: de werkelijkheid, oneindig falend in het bevredigen van de verlangens van de dichter, gaat ze te lijf met de enige wapens die ze heeft: haar verbeelding en haar taal. Die taal wordt grotendeels bij elkaar verzameld door flarden die ze gedurende de dag opvangt. De verbeelding wordt gevoed door boeken, televisie en herinneringen.
Het taalgevoel van Selles is domweg volmaakt. Alle zinnen zijn mooi. Maar inhoudelijk is ze in Schadenfreude moeilijker dan ooit. Zie bijvoorbeeld het volgende gedicht:
Rodeo
Wat zijn grootste dromen waard
als een kattenpootje steeds hetzelfde stukje staart aan flarden scheurt,
als je azijn drinkt,
als tijd en afstand er alles aan doen om een executie
in een standrechtelijke liefde te veranderen, als ik mea culpa, de dood
van een vreemde, voor mijn eigen troebele doeleinden heb gebruikt
terwijl de regen langs mijn armen gutst en ik jong en onstuimig op de
rug van de huiver
de aarde, laag na laag, naar de hemel
heb teruggebracht
Intenser kan poëzie bijna niet zijn. Maar tegelijkertijd heb je het gevoel dat je getuige bent van iets dat niet voor jou is bedoeld. Selles draait zich steeds verder op in haar hermetische cocon en ik kan me voorstellen dat niet iedere lezer er iets mee kan. Maar als je bereid bent te lezen (hardop ook, om de stroming en het ritme van Selles’ perfecte regels te proeven), te herlezen en je open te stellen voor deze vreemde poëzie zul je beloond worden.
Uitgeverij P, 2011
ISBN 978 90 7943 3629
40 p., € 15,00
Leave a Reply