– Los van de wereld, maar niet heus –
Marcus Kolpa kan het zich dankzij één bestseller veroorloven: een teruggetrokken leven dat volledig in het teken staat van zijn vaderschap. Twintig jaar delen vader en dochter een huis op een ‘berg’. Dat het huis hem geen definitieve bescherming en beschutting biedt, blijkt als voor Rebecca de tijd gekomen is om haar dromen waar te maken. Zij vliegt uit, maar hij blijkt geketend aan een verleden dat meer geheimen bevat dan hij voor mogelijk hield. Die ontdekking is het resultaat van zijn verplaatsingen naar de Israël en de Verenigde Staten; ook Marcus Kolpa ontkomt er niet aan: hij moet het huis uit.
Marcus Kolpa is geen vervloekte jood tot wandelen veroordeeld, maar toch gunt Möring hem weinig rust. Kolpa’s karakter staat in dienst van het filosoferen over weggaan en al dan niet thuiskomen, het thema dat als een rode draad door het oeuvre van Möring loopt. Louteringsberg is niet alleen thematisch, maar ook op het niveau van het verhaal verbonden met eerder werk. Het ligt voor de hand dat er een link is met Dis, Mörings Hel, in titels van Dante gesproken. De verbindende schakel – of eigenlijk: the missing link – is Chaja: de vrouw van Marcus, de moeder van Rebecca. Kolpa’s zoektocht naar haar werpt licht op de reden van haar verdwijning, maar ook op zijn naïviteit en zijn vermogen de boze buitenwereld tegen beter weten in te negeren.
Möring gaat nog verder bij het weven aan zijn literaire web. Kolpa’s confrontatie met zijn afkomst, onvermijdelijk na de dood van zijn moeder, brengt hem op het spoor van een ‘Hollander’. De familie Hollander, hun uitsterven stond centraal in In Babylon. Als er in Louteringsberg een Hollander opduikt, is dat niet voor niets. Het ten tonele voeren van Hollander drukt de lezer met hun neus op de feiten: hier is een schrijver aan touwtjes aan het trekken.
Het huis op de berg, Kolpa’s oorsprong en het boek dat een bestseller werd, blijken te passen in een groter geheel dat Louteringsberg overstijgt. Möring speelt een literair spel, met het risico dat hij een deel van de lezers buitensluit. Bovendien manoeuvreert hij zich in zijn streven om met terugwerkende kracht vooruit te wijzen en samenhang te creëren verhaaltechnisch in een lastige positie. Hij wordt de schaduw van Kolpa, zonder synchroon met hem te bewegen.
Louteringsberg leest lichter dan Dis. Het leed van één mens weegt minder zwaar dan het leed van een heel volk, bovendien weet Möring dat leed van die ene mens ook nog te relativeren.
Kolpa leeft, alleen al omdat hij zijn hele leven omringd wordt door vrouwen – moeder, ex-vrouw, dochter, vriendin, huishoudster en een aanstaande geliefde – alleen in zijn eigen beleving in een isolement. Dat hij de wereld de rug heeft toegekeerd is een illusie. Hij kan niet zonder zorg, hoe graag hij ook zelf zorgt.
Dat lichte komt Louteringsberg ten goede. Desalniettemin is Louteringsberg een vol boek, met veel in elkaar grijpende vertellingen. Over de noodzaak van de meeste daarvan bestaat geen twijfel, maar het verhaal over Chaja is een zwakke schakel.
De Bezige Bij, 2011
ISBN 978 90 234 4143 4
506 p., € 19,90
Leave a Reply