Op loopafstand van de eindhalte van de RER B in Saint-Rémy-lès-Chevreuse ligt het buiten dat ruim vierhonderd jaar in het bezit was van de familie De Frédy. Eén van de laatste leden van de familie die er zijn domicilie hield was Pierre de Frédy, Baron De Coubertin, de grondlegger van de moderne Olympische Spelen.
Als je via Courcelle van Gif-sur-Yvette naar Chevreuse rijdt – iets wat ik een tijd regelmatig deed – kun je het in de diepte zien liggen. Als je de alternatieve route kiest, bijvoorbeeld als je niet het risico wilt lopen om laat op de avond door de politie aangehouden te worden, kom je er zelfs langs al zie je niet meer dan de muur die het domein van de rest van de wereld afschermt.
Dat daar achter die muur het Château de Coubertin lag wist ik aanvankelijk niet. De Ferme de Coubertin, daar wordt langs de kant van de weg reclame voor gemaakt, maar over een château wordt niet gerept. Het was uiteindelijk de Tai Chi-leraar van degene die de auto bestuurde waarmee ik regelmatig van Gif naar Chevreuse reed die opheldering verschafte.
Hij was ook degene die bereid was om ons een uitgebreide rondleiding over het terrein te geven. Mijn belangstelling voor het gedachtegoed van de baron en mijn band met het land van de Spelen gaven de doorslag. Dit keer liftte de chauffeur mee op mijn enthousiasme, had ze daar handig gebruik van gemaakt is misschien meer in overeenstemming met de werkelijkheid. De Tai Chi-leraar loodste ons binnen en vroeg mij vlak voordat we de bibliotheek betraden om te zwijgen over mijn status van journalist. Schrijver, dat mocht ik wel zijn. Schijnbaar hebben ze het bij La Fondation de Coubertin niet zo op journalisten. Onze gids is alleen in zijn vrije tijd Tai Chi-leraar, hij verdient zijn geld hier op het landgoed. Natuurlijk wilde ik zijn positie niet in gevaar brengen, maar hij had het niet hoeven vragen: mijn bezoek aan het château en de op het terrein gevestigde ateliers was puur privé.
Het landgoed werd na eeuwenlang familiebezit geweest te zijn in de tweede helft van de vorige eeuw door de laatste twee nog levende De Coubertins – Yvonne en Marie-Marcelle, dochters van Pierre’s broer Paul – overgedragen aan Le Fondation de Coubertin.
Le Fondation de Coubertin is een leerschool waar de verbinding tussen hoofd en handen in ere is hersteld. Jonge kunstenaars/ambachtslieden kunnen er hun talenten verder ontwikkelen. Verspreid over het terrein staan de uitermate goed geoutilleerde ateliers/werkplaatsen waar meubelmakers, steenhouwers, schrijnwerkers en metaalbewerkers het onderscheid tussen kunst en vakmanschap laten vervagen.
In het park en de terrassentuin staan beelden die ter inspiratie dienen. Camaraderie en kruisbestuiving zijn net zo belangrijk voor het overdragen van kennis als de colleges en workshops die er gegeven worden.
Als we er ronddwalen is er weinig bedrijvigheid – het is zomer, het semester is voorbij – maar overal staat werk in een nog onaffe staat dat getuigt van het harde werken. We mogen overal in en alles bekijken.
Tijdens het urenlange verblijf op het landgoed heb ik geen moment aan Pierre de Coubertin gedacht. Nergens waarde zijn schim rond. Ik stond er zelfs niet bij stil dat Le Fondation de Coubertin en de Olympische Spelen twee loten zijn van dezelfde stam: beide benadrukken het belang van een goede relatie tussen lichaam en geest.
In de luwte van het landgoed had ook ik me een middag te goed gedaan aan wat er in de lucht hing. Onder de ceder die met zijn takken tot in de kamers van het kasteel komt, liet ik de omgeving op me inwerken. Ik mijmerde wat en bedacht dat waar een gemiddeld Frans château in het beste geval alleen nog herinnert aan een al dan niet roemrijk verleden, Le Fondation de Coubertin een levend organisme is. Niet het huis maar de mensen zijn het kloppend hart van de Fundatie.
Hoewel Pierre de Coubertin niet letterlijk gezegd heeft dat meedoen belangrijker is dan winnen, was dat wel ongeveer wat hij bedoelde. Misschien komt meedoen is winnen dichter in de buurt van de idealen van Yvonne de Coubertin en Jean Bernard en oom Pierre . Toegelaten worden tot Le Fondation de Coubertin, de Olympische Spelen halen, opent deuren naar het leven.
Leave a Reply