– De dood is een koiboi –
Als de dood nadert hebben een stervende en de dierbaren die moeten loslaten niet altijd dezelfde belangen. Zo ook in Extra tijd. Gustaaf Meulenberg – de vader – lijdt ondraaglijk en kijkt uit naar het einde van zijn leven. Marcel Meulenberg – de zoon – is nog niet klaar voor het afscheid. Hij klampt zich vast aan het idee dat zijn vader niet zal sterven voordat zijn favoriete voetbalclub Roda JC via de nacompetitie zeker is van de eredivisie. Dankzij de nacompetitie haalt zijn vader ook Vlieland nog, een halte op de route van het gezinsgezamenlijk afscheid nemen, een horde die genomen moet worden.
Als de dood in aantocht is, zoekt de zoon naar de afstand die nodig is om het verleden in het juiste perspectief te zien en de intimiteit van het einde te kunnen verdragen. De zoon het personage doet dit door tijdelijk weer thuis te gaan wonen, mantelzorger te zijn en zich te herinneren hoe het vroeger was en hoe het gezin uit elkaar groeide.
De zoon de schrijver door van dicht op de huid in de huid van de zoon het personage uit te wijken naar een afstandelijk maar de gebeurtenissen in het voorafgaande bevestigend filmscript.
Hoe de vader naar de dood verlangt, blijkt als het voetbalseizoen voorbij is. Vanaf het moment dat zijn vader toeleeft naar een dood op een vooraf vastgesteld uur – ‘Uitstellen heeft geen zin. Wat moet gebeuren, dat moet gebeuren, punt uit. Dokter, zullen we het op twee uur houden? Niet ’s avonds, dat is niet gezellig voor mijn vrouw. En in de ochtend wil ik graag nog rustig de krant lezen. Twee uur lijkt mij een prima tijd.’ – begint ook voor de zoon het personage het onvermijdelijke aftellen. De zoon de schrijver doet daarvan minutieus verslag, zonder op te houden met het vertellen van een verhaal.
Er is over A.H.J. Dautzenberg al veel gezegd en geschreven, maar daaruit bleek lang niet altijd dat hij schrijver is en hoe goed hij als in die hoedanigheid is. Zowel veel ruwe bolsters heeft ook Dautzenberg een klein hartje en met dat kleine hartje heeft hij zijn vader (en zijn hond) liefdevol de literatuur in geschreven. Hoewel hij het autobiografische verrijkt met vorm – de parallelle lijn tussen het einde van de competitie en het einde van het leven; de dood die in de gedaante van een koiboi de zoon het onvermijdelijke blijft herhalen, blijft Extra tijd een precieze verbeelding van een weg naar het einde. Dautzenberg heeft het uiteindelijk niet zo heel veel mooier of abstracter opgeschreven dan het in werkelijkheid was, maar zoals het opgetekend is, is het meer dan het verhaal van één van vader en een zoon en nog een zoon.
Er is op Extra tijd niet veel aan te merken, behalve dat voor het verhaal dat familiegeheim – als er al waar is wat zijn tante vertelt – niet had gehoeven.
Leave a Reply