Een gokje wagen

Morgen om 12.00 uur maakt het Nobelcomité de winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur bekend. Dan zijn de winnaars van de Nobelprijzen voor geneeskunde, natuurkunde, scheikunde al bekend en kan er alleen nog gespeculeerd worden over de winnaars in de categorieën vrede en economie.

Hoe goed literatuur mij persoonlijk ook doet, in het gezelschap van geneeskunde, natuurkunde, scheikunde, vrede en economie vind ik enige bescheidenheid op zijn plaats is. Dat wat literatuur teweegbrengt is toch van een andere orde, al onderschat ik de rol van de schrijver in tijden van onderdrukking niet. Net zo min als ik de inspanningen van schrijvers die tegen de verdrukking hun werk moeten doen

Formeel mag de buitenliteraire rol van een schrijver en een oeuvre niet de doorslag geven. De Nobelprijs voor de Literatuur is er voor schrijvers met een blijvende literaire betekenis. Voor die formulering werd gekozen nadat de oorspronkelijke – het meest opmerkelijke werk met een idealistische trend – multi-interpretabel bleek.

Ongetwijfeld zijn er onder de schrijvers wier werk van blijvende betekenis is meer die de Nobelprijs niet wonnen dan wel – daarmee troostte Harry Mulisch zich elke keer weer als hij kanshebber leek, maar toch niet won. En zoals dat ook gaat bij het toekennen van Griffels en Penselen: het zijn vaak niet de bekendste en meest gelezen schrijvers die bekroond worden.

Zoals er bijna alles gegokt kan worden, kun je ook een wedje afsluiten op de winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur. Niet de absolute positie bij de bookmakers lijkt een indicatie voor wie gaat winnen, maar de schermutselingen in de laatste week voor de bekendmaking. Dat Haruki Murakami (7/1), Bob Dylan (10/1), Cees Nooteboom (12/1) en Mo Yan (12/1) tot een week voor de dag dat aan alle speculaties een eind gemaakt bij een van de grote bookmakers in de top 3 staan, zegt helemaal niets: daar staan ze al jaren. Net zoals ook Philip Roth elk jaar opnieuw tot de kanshebbers schijnt te behoren.
Dat de Ierse schrijver William Trevor met stip gestegen is en het bedrag dat bij winst uitgekeerd wordt dramatisch gedaald (van 100/1 naar 10/1), dat geldt als een signaal.

Cees Nooteboom is overigens niet de enige Nederlandse schrijver met een bookmakersnotering. Ook Herman Koch staat in de lijst. Voor elke ingelegde eenheid krijgt de gokker er 66 als Koch wint.