‘It developed into sort of a duel between us, because I resisted being photographed like that – close-up with all my pores and lines showing! She kept asking me all sorts of personal questions, and I became aware that she would only shoot when my face was showing tension or concern of boredom or annoyance (and there was plenty of that, let me tell you), but because she was a woman I didn’t tell her to fuck off. If she’d been a man, I’d have kicked her in the balls.’ (…) ‘I felt completely terrorized by the blasted lens. It was a helluva struggle. Finally I decided, “Damn it, you’re not going to do this to me, lady, I’m not going to be photographed like one of your grotesque freaks!” So I stiffened my face like a mask.’
Even daarvoor had ze Norman Mailer van repliek gediend, maar schijnbaar had ze zich verkeken op de frêle fotografe. Als je Germaine Greer moet geloven is ze zo ongeveer aangerand door Diane Arbus. De Feminist in her hotel room was not amused.
Op zoek naar informatie over de totstandkoming van een andere foto – ik hoopte dat Susan Sontag in As Consciousness is Harnessed to Flesh: diaries 1964-1980 iets zou zeggen over haar ontmoeting met Diane Arbus – stuitte ik in Diane Arbus: a biography van Patricia Bosworth op bovenstaand citaat. Wat Germaine Greer over Diane Arbus zegt, kan ik niet rijmen met wat ik in Foam gezien heb. Het komt ook niet overeen met wat collega-fotograaf Joel Meyerowitz over Arbus zegt in We are family, het vijfde deel van de zesdelige BBC-documentaire Genius of Photography. Niet bedreigend, maar nieuwsgierig, zo omschrijft hij haar. En: ze fluisterde. Ze fluisterde zodat mensen wilden ze haar horen haar nabijheid moesten zoeken.
Ik zocht naar een citaat, omdat ik wilde weten hoe Diane Arbus het deed. Lopend langs bijna tweehonderd foto’s is dat de vraag die mij bezighoudt. Hoe won zij het vertrouwen van vogels van heel verschillend pluimage, en met name van die mensen die het niet gewend waren om voor een camera te poseren?
Dat deed ze door de tijd te nemen. Door elke dag hun gezelschap te zoeken. Door een van hen te worden. Pas dan vroeg ze hun om toestemming om foto’s te mogen maken.
Diane Arbus wist wat ze deed en ze wist wat het effect kon zijn. Ze kleedde mensen met haar camera uit. Ze ontdeed mensen van het laagje vernis dat bedoeld is om tegen blikken van buiten te beschermen.
Hoeveel zelfvertrouwen moet een fotograaf hebben om steeds opnieuw de confrontatie aan te gaan? Om de blikken van modellen te verdragen? Om in te staan voor de gevolgen van de intimiteit die ze creëerde?
Op een zonnige dag in 1962 fotografeerde Diane Arbus in Central Park een Child with a Toy Hand Grenade. Met zijn scheve bekkie, verkrampte linkerhand en afzakkende bretel, maakt het ventje een sneue indruk.
Het jongetje op de foto heet Colin Wood. Hij komt uit een gegoed milieu, en dat was de reden dat Diane Arbus hem fotografeerde. Zijn portret moest deel gaan uitmaken van de serie ‘rich kids’.
Wie de contactafdrukken bekijkt, ziet een vrolijk kind, dat uitdaagt en aandacht trekt. Een kind dat in niets lijkt op het Child with a Toy Hand Grenade.
Wat maakte dat Colin Wood van het ene op het andere moment een pose aannam? Was zijn geduld met de fotografe op? Daagde zij hem uit?
Colin Wood jaren later over die ontmoeting in het park: ‘There is a sadness in her that she saw also in me.’ Volgens Wood herkende Arbus ‘this need, which was very big in me at the time, to be accepted and appreciated or paid attention to. I was not directed, but there was a collusion of some kind. There’s almost this “is this the way you want me?” feeling on my face.’
Die dag werd een vrolijk jongetje even voor altijd iemand anders, omdat Diane Arbus hem in zijn vermomming ving.
Is dat waar Germaine Greer bang voor is als ze tijdens haar gevecht met Diane Arbus zegt: ‘I’m not going to be photographed like one of your grotesque freaks!’
Is ze bang dat Diane Arbus haar een imago aanmeet dat haar niet aanstaat? Dat Diane Arbus een freak van haar zal maken en haar reputatie zal schaden?
Als de overzichtstentoonstelling in Foam één ding duidelijk maakt is het dat Diane Arbus geen ‘freaks’ fotografeerde. Diane Arbus fotografeerde mensen. Allerlei soorten mensen. Ook mensen zonder gêne en wars van ijdelheid, en dus ook excentriekelingen en ‘freaks’.
Freaks waren volgens Diane Arbus bevoorrechte mensen: ‘Most people go through life dreading they’ll have a traumatic experience. Freaks were born with their trauma. They’ve already passed their test in life. They’re aristocrats.’
Germaine Greer moest het doen zonder de voorzichtige toenadering van Diane Arbus. Tussen hen kreeg intimiteit geen kans. Volgens Germaine Greer eindigde het duel met Arbus in een gelijkspel en zag ze de fotografe daarna nooit meer en die foto’s ook niet.
Diane Arbus verkoos de dood boven het leven. Ze stierf in 1971, het jaar dat ze Germaine Greer in haar hotelkamer opzocht.
De tentoonstelling Diane Arbus is nog tot en met 13 januari te zien in Foam in Amterdam.
Leave a Reply