De straf voor uit de kapel klappen is straf. Wie vertelt hoe het er tijdens het conclaaf aan toegaat/ging, wacht excommunicatie. Je zou denken dat dat vooruitzicht voor de kardinalen huiveringwekkend genoeg is – uitgesloten worden van sacramenten en liturgie – om geen voorzorgsmaatregelen hoeven te nemen. En toch – je weet nooit met twitterende kardinalen – is het zekere voor het onzekere genomen. Onder de verhoogde vloer in de Sixtijnse Kapel is apparatuur aangebracht die zenden en ontvangen onmogelijk moeten maken. Wie weet wat er anders allemaal naar buiten zou komen.
In Biecht van een kardinaal: waarover de kerk zwijgt van Olivier Le Gendre spreekt een kardinaal over misstanden in de kerk, maar ook over wat de kerk te doen staat en hoe dat gerealiseerd kan worden. Het is een wonderlijk boek. Olivier Le Gendre kent de kerk. Hoe verleidelijk is het om te denken dat hij daadwerkelijk een kardinaal aan het praten gekregen heeft. Anoniem weliswaar, maar toch. Dat heeft hij niet. Biecht van een kardinaal: waarover de kerk zwijgt is een fictieve schuldbekentenis. Maar wel een waarin wat er in werkelijkheid mis is aan de orde komt.
Hoewel de kardinaal – niet stemgerechtigd tijdens het vorige conclaaf – zich bewust is van zijn zwijgplicht, maar die omzeilt hij kundig:
Tijdens het conclaaf is er niets gebeurd en dat komt mij goed uit wat ons gesprek en het boek betreft. Zoals u goed weet, zweren de kardinalen kiesgerechtigden op straffe van excommunicatie niets over het verloop van het conclaaf te vertellen. Hoewel ik niet kiesgerechtigd was – wat me veel leed bezorgde – en hoewel ik die eed niet heb moeten afleggen, toch zou ik in verlegenheid geraakt zijn als ik u enkele ontboezemingen van sommige vrienden kiesgerechtigden zou verklappen. U weet toch wel dat veel kardinalen zich na het conclaaf enkele vertrouwelijke geheimpjes lieten ontvallen bij hun oudere collega’s die ziek waren van eigenliefde, al was het maar om de woorden van het afgewezen worden te helen en ook uit dankbaarheid voor hun begeleiding vóór het conclaaf.
Tijdens het conclaaf gebeurde niets noemenswaardigs, niets nieuws, niets boeiends, want alles was voordien al gebeurd. En dáár was ik wel bij, maar over die periode moet geen eed worden afgelegd. Vandaar dat ik hier totaal ontspannen en rustig blijf, terwijl ik – met excuus voor die nieuwe uitdrukking en mede met mijn goedbedoelde ironie, u uw stoute schoenen zie aantrekken.
Waarna de biechtende kardinaal vrijelijk spreekt over het speculeren over kansen en het stemgedrag van zijn collega-kardinalen. De kardinaal is geen voorstander van Joseph Ratzinger, terwijl zijn uitverkiezing met de kennis van dat moment onvermijdelijk leek:
Op menselijk vlak is Benedictus XVI een uitzonderlijk man, wat velen niet weten. Op intellectueel en spiritueel vlak is zijn uitmuntendheid evident. In mijn ogen is hij absoluut waardig onze paus te zijn. Ik deel nochtans niet al zijn visies over de Kerk en haar prioriteiten, dat is een tweede evidentie. (…)
Anderzijds geloof ik dat de kardinalen hem niet om de beste redenen verkozen hebben en dat zij zich hebben laten leiden door irrationele elementen: overmatige vrees en al te zeer onder de indruk van de reacties van de wereld op het overlijden van Johannes Paulus II. Ik moet het zeggen: ze waren bang voor de leegte en hebben zich daarom gekeerd naar diegene van wie zij dachten dat hij het best in staat was om die afgrond te overbruggen.
Misschien is een fictieve biecht wel de enige mogelijkheid om vrijuit te spreken.
Leave a Reply