‘Op een van die schepen vaar ik naar het Great Barrier Rif, een nieuwe oefening in onwerkelijkheid. Ik zie de beloofde eilanden, atollen aan mij voorbijtrekken, het regenscherm van Kaap Beproeving waar de ellende van Cook begon toen hij in het rif vastraakte, zachte, vrouwelijke vormen in het oceanisch water.
Een paar uur buitengaats liggen we stil, er worden maskers uitgedeeld, snorkels, als een mislukte amfibie hang ik in het grenzeloze aquarium. Iemand heeft al deze wezens geclassificeerd, dus ik heb met een vorm van orde te maken, maar ik weet niet of ze het weten. Ik moet mijn taal inhouden, het heft geen zin om een orgiastische ervaring met een taalwalm weer te geven, maar het is waar, het gaat daarbeneden om wellust, en dan nog die vreemde vorm ervan die zich in een dodelijke stilte afspeelt. Wuivers, smakkers, zuigers, alles pulseert, de vissen kussen en likken met hun geverfde bekken. Vrouwenmonden, fallussen van doorzichtige paarse gelatine, tongen van schaamrood, ijselijk blauwe sterren met al hun benen wijd uitgespreid, zuchtende lippen, geverfde zwepen, waaierend ondergoed, en steeds met een nieuw vol van verklede vissen dat rondhangt, zich met zijn honderden tegelijk omdraait alsof het er één was, snuffelt, aan het glanzende kaarsvet van de organen likt, je aankijkt, uitdaagt, wegdeint. De levende hersenen van het koraal tonen hun intiemste gedachten en ik kan ze niet lezen, ik zwem naar een weiland van overdreven gras en vind een tridacna.’
Cees Nooteboom snorkelde er in 1990 – althans onder zijn stuk Eilanden, rif en regenwoud, opgenomen in Eilanden, rif en regenwoud: alle Australische reizen, staat maart 1990, dus het zal rond die tijd geweest zijn – en zelfs hij was onder de indruk.
Gisteren las ik weer dat het niet goed gaat met het Great Barrier Reef. Het heeft te lijden onder natuurrampen als stormen en overstromingen. Dat die stormen en overstromingen als eerste genoemd werden, verbaasde me. De natuur gaat al heel lang zijn gang en zolang daar geen mensen getuige van waren, was dat de loop der dingen. Van afbraak was geen sprake. Het ging zoals het ging. Veel van de stof waaruit het rif – elk rif – gemaakt is, is bovendien dood materiaal.
In mijn beleving wordt het pas zorgelijk als de natuur de lijden heeft onder de mens. En dus had ik het logischer gevonden als de pesticiden en stikstof die verderop in het bericht staan als de eerst aangewezen bedreigers van het Great Barrier Reef zouden zijn genoemd.
In het bericht las ik deze karakteristiek van het rif: ‘Het Great Barrier Reef voor de noordoostkust van Australië is zo’n 2600 kilometer lang. Het bestaat uit enkele duizenden verschillende riffen in allerlei vormen en groottes en meer dan 900 eilanden. Er komen ongeveer 1500 vissoorten voor en 400 soorten koraal. Sinds de jaren 80 is het natuurwonder al met de helft in omvang afgenomen.’
Nieuwsgierig geworden ging ik op zoek naar meer informatie. Op de site van National Geographic vind ik onder het kopje ‘Travel’ een wervende tekst over het Great Barrier Reef, waarin onder andere het volgende staat (zoek de verschillen): ‘Sprawling off the east coast of Queensland, Australia, the Great Barrier Reef is not a single reef but a group of more than 2,800 distinct entities. It stretches over 1,250 miles(2,000 kilometers) north to south and covers some 135,000 square miles (350,000 square kilometers) in total. (…) Some 2,000 different fish species have been identified on the Great Barrier Reef, and new ones are found each year. Scientists estimate that the reef is home to 4,000 mollusk species and over 250 different shrimp species. Even the corals that construct the reef itself are diverse—numbering some 400 species.’
Cees Nooteboom is niet de enige die de wonderen van het Great Barrier Reef met eigen ogen aanschouwd heeft. Per jaar bezoeken twee miljoen toeristen – Nooteboom zal zichzelf zo niet noemen, denk ik – het rif. Het toerisme wordt in het bericht dat ik las niet genoemd als mogelijke veroorzaker van schade aan de natuur.
Sinds 1981 staat het Great Barrier Reef op de werelderfgoedlijst van de Unesco. Door de slechte staat waarin het verkeert, maakt het kans om op de lijst van bedreigd werelderfgoed te komen. In dat geval kan Australië op financiële steun rekenen zodat het maatregelen kan nemen om verdere afkalving van het koraalrif tegen te gaan.
Ik ben benieuwd hoe Australië het Great Barrier Reef gaat beschermen tegen natuurgeweld.
Leave a Reply