HANTA

Literatuur en meer

  • Home
  • Over Hanta
  • Contact
  • Privacy statement
  • Columns
  • Recensies
  • Beschouwingen
  • Blog
  • Meer
    • Liliane leest
    • Kettinglezen & rijgschrijven
    • Mediamoment
    • Sportzomers en -winters!
    • Zomergasten
    • Thuisblijfreizen
    • Bouke’s blues
    • Proza
    • Poëzie
You are here: Home / blog / De madeleine-werking van Bisonkit

De madeleine-werking van Bisonkit

04/11/2013 by Liliane Waanders 6 Comments

Winterhanden - Stephan EnterIk herinner mij Winterhanden van Stephan Enter – ik las het een half jaar na verschijnen toen in maart 2000 de tweede druk verscheen – als een verzameling verhalen waarin de personages weinig kilometers maken. Zij blijven dicht bij huis, beleven geen adembenemende avonturen, maar hebben het ondanks dat niet eenvoudig om hun positie te bepalen (ik ben benieuwd of dat een beetje klopt: ik ben het debuut van Stephan Enter aan het herlezen). De verhalen zelf herinner ik me niet. Maar ik weet wel dat ik onder de indruk was en daarna zonder bedenkingen zijn volgende boeken – Lichtjaren, Spel en Grip – kocht en las.

Ik heb net het derde van de zes verhalen in Winterhanden uit. Bederf heet het en het gaat over familiebezoekjes die eindeloos saai zouden zijn als opa zijn kleinzoon niet mee naar boven zou tronen om samen plaatjes van vliegtuigen in te plakken. Gespaarde plaatjes. Het verstrijken der jaren en het volwassen worden van de kleinzoon is af te meten aan de dalende frequentie van de bezoeken en het afnemend plezier dat hij aan die plaksessies beleeft.

De kleinzoon herinnert zich de doordeweekse bezoekjes als hij het boek met de plaatjes dat hij van zijn opa uit zijn eigen boekenkast trekt, waar het al jaren onaangeraakt en nu door waterschade aangevreten staat te staan.

Het is – net als in Op zoek naar de verloren tijd van Marcel Proust – een geur die de herinneringen aan vroeger oproept:

‘Plotseling weet ik waar ik de geur van het boek van ken. Het is niet de geur van halfvergaan papier, rot hout of vochtige muren. Het moet de geur zijn van bisonkit.’

Omdat ik vroeger nooit koekjes at die madeleines heten, kwamen er bij mij toen ik eenmaal op het punt van de koekjes aanbelandde geen herinneringen boven, en als ik nu aan die zin in zijn roman fleuve herinnerd wordt – bijvoorbeeld door de zin van Stephan Enter over bisonkit – moet ik altijd aan Proust zelf denken en aan waar ik was toen ik zijn zin voor het eerst las (in de Thalys, op weg naar huis).

Arabische gomBij Stephan Enter sla ik aan op de Bisonkit. Bisonkit was van een andere orde dan het korrelige Gluton dat zich moeizaam uit liet strijken met een kwastje; kleveriger dan de ondoorzichtige Velpon waar je zo mooi bolletjes van kon draaien tussen de toppen van je vingers of het brave Pritt die makkelijk in gebruik bleef tot het moment behalve als de stift bijna op was.

Maar het begon met lijm in een glazen flesje. Brede voet, smalle zes- (of achtkantige?) hals met een rubberdop die pas lijm prijs gaf als je hem op papier drukte. Heel geschikt voor kleine kinderen. Alleen ging het papier er zo van bobbelen. Hoe heette die lijm toch?

 

Misschien ook interessant:

  1. Wat heb ik aan die wetenschap? Autobiografisch proza herkennen en ontleden
  2. Aan tafel! Niet zomaar een slogan
  3. Staan op je verleden. Vandaag wordt Cees Nooteboom tachtig
  4. Wat Stephan Enter, Tim Krabbé en nog iemand over schaken schrijven

Filed Under: blog Tagged With: bisonkit, debuut, familiebezoek, gluton, Grip, herinneren, herinneringen, koekje, Lichtjaren, lijm, madeleine, Marcel Proust, Op zoek naar de verloren tijd, pritt, Spel, Stephan Enter, velpon, Winterhanden

Comments

  1. Paul van de Wiel says

    04/11/2013 at 14:23

    Mooi om te lezen hoe jij de literatuur met elkaar weet te verbinden.
    Volgens mij heette die lijm gewoon papierlijm of fotolijm, maar ik kan het mis hebben. Merkwaardig dat de Madeleines van Proust zo beroemd zijn geworden want het zich herinneren van geuren is een triviale ervaring. Het moet wel de manier zijn waarop hij het opgeschreven heeft. De Madeleines zijn volgens mij geen koekjes maar ronde cakejes met een vanillesmaak die erg gaan kruimelen als je ze mee op reis neemt. Maar dat waren de Spaanse, met de Franse heb ik geen ervaring.

    Reply
  2. Arenda says

    04/11/2013 at 19:41

    Dat flesje herinner ik me nog van heel vroeger, de lijm die erin zat niet. Als ik zoek, kom ik uit bij flesjes Arabische gom. Dat zijn in ieder geval wel de flesjes uit mijn herinnering.
    Over Arabische gom heeft Dorrit van Dalen trouwens een boek geschreven, met zo’n zelfde flesje op de cover.

    Reply
  3. Liliane Waanders says

    04/11/2013 at 21:39

    Arabische gom. Dat is het.

    Reply
  4. annemarie smit says

    04/11/2013 at 21:40

    Volgens mij heette die lijm gim-gom, omdat het een produkt van Gimborn was.

    Reply
  5. Lidy says

    14/01/2015 at 16:13

    http://www.indeliemers.nl/indeliemers.nl/expositie/expositie/gimborn.-inktfabriek-in-zevenaar-2575.html

    hier zie je een afbeelding met het originele flesje MET etiket

    Reply
    • Lidy says

      14/01/2015 at 21:52

      Sorry, de link uit mijn vorige reactie doet het niet, deze hopelijk wel.

      http://www.collectiegelderland.nl/organisaties/liemersmuseum/voorwerp-4296

      Reply

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Zoeken

  • Facebook
  • RSS
  • Twitter

Nieuwste berichten

  • Over hoofden van doden literair scoren?
  • Een oude bekende, of: de kunst van het heel precies beschrijven
  • Peter Verhelst ‘verstopt’ in het werk van anderen
  • De tijd laten verstrijken
  • Poetry 2022: Het festival is begonnen

Spotlight

Auteurs

  • Liliane Waanders

Meest gelezen deze week

Tags

Adriaan van Dis Arnon Grunberg beeldende kunst boek boeken boekenweek Cees Nooteboom column De wereld draait door dood dwdd film fotografie gedicht Ilja Leonard Pfeijffer Jan Brokken journalistiek K.Schippers kunst lezen literatuur Louise O. Fresco Marguerite Duras muziek Oek de Jong Olympische Spelen Poetry International poëzie recensie roman Rotterdam schrijven sportzomer sportzomer 2012 sportzomer 2013 sportzomer 2014 stoïcijn tennissen Tour de France vertalen Virginia Woolf voetballen wielrennen William Shakespeare zomergasten

Zoeken

Volg Hanta

  • Facebook
  • RSS
  • Twitter

Hoofdmenu

  • Home
  • Over Hanta
  • Columns en beschouwingen
  • Recensies
  • Beschouwingen
  • Meer
  • Contact
  • Privacy statement

Rubrieken

  • Liliane leest
  • Kettinglezen & rijgschrijven
  • Mediamoment
  • Sportzomers en -winters!
  • Zomergasten
  • Thuisblijfreizen
  • Bouke’s blues
  • Proza
  • Poëzie

Net binnen

  • Over hoofden van doden literair scoren?
  • Een oude bekende, of: de kunst van het heel precies beschrijven
  • Peter Verhelst ‘verstopt’ in het werk van anderen

Archief

Auteurs

  • Liliane Waanders

Copyright © 2022 · News Pro Theme on Genesis Framework · WordPress · Log in

Hanta gebruikt cookies. Omdat een blog runnen zonder nou eenmaal niet kan. Wilt u geen cookies, zie dan de instructies hier: Meer over cookies Ok, ik snap het
Privacy & Cookies
Necessary Always Enabled