Tijdens haar leesreis door Nederland vanwege het verschijnen van haar roman Kenau liet Tessa de Loo niet na om te vertellen hoe deze roman tot stand gekomen is. Eerst was er namelijk het script voor een speelfilm. En aan dat script moest de schrijfster zich houden.
Alleen: er vielen Tessa de Loo enige onvolkomenheden van historische aard op in dat script. Bovendien: boeken en films maken gebruik van verschillende middelen om effect te sorteren. Wat betreft de geschiedkundige manco’s ging de schrijfster het gesprek aan met de scenarioschrijfsters – Karen van Holst Pellekaan en Marnie Blok – die hun scenario daarna op een aantal punten aanpasten. Voor zover het het dramatisch effect betrof ging de schrijfster haar eigen gang. Op de cover van Kenau staat niet voor niets: ‘vrij naar de gelijknamige film’.
Zo ontstond een roman waarin de accenten anders liggen dan in de film en het verhaal op sommige punten zelfs een eigen wending neemt – al weet ik nog niet precies waar en hoe ingrijpend, dat zal pas duidelijk zijn als ik ook de film Kenau gezien heb – maar waarin ook het decor waarin dat verhaal zich afspeelt een belangrijke rol speelt.
Over dat decor hoefden Karen van Holst Pellekaan en Marnie Blok zich geen zorgen te maken. Het zoeken naar en aankleden van geschikte locaties en het bouwen van een set waarin Haarlem wel op zichzelf anno 1572 lijkt, daar hebben ze bij de film mannetjes (m/v) voor. Die hebben aan een kleine hint voldoende.
In de roman Kenau had de schrijfster dat helemaal in eigen hand. Voor iemand die altijd veel tijd en aandacht besteedt aan het beschrijven van de natuur – en een verhaal zich zelden zomaar ergens af laat spelen – is dat prettig.
‘Maar’, vroeg iemand zich vorige week in Drachten ondanks het uitweiden van de schrijfster over naturalistische edoch functionele wijze van beschrijven van landschappen af, ‘werd u dan niet toch in uw vrijheid beperkt omdat het verhaal zich nergens anders dan daar onder de gegeven omstandigheden kon afspelen?’
Tessa de Loo nam de gelegenheid te baat om niet alleen antwoord te geven op die vraag, maar daar ook nog iets aan toe te voegen over hoe gebonden een schrijver in het algemeen is. Want zelfs als zij/hij volledig vaart op eigen fantasie, dan nog is een schrijver aan handen en voeten gebonden aan zijn eigen ideeën. Op basis van die ideeën ontstaan de grote lijnen van een verhaal. Vanaf het moment dat een schrijver begint te schrijven moet alles wat zij/hij verzint, passen in dat stramien.
Zo beschouwd hebben Karen Holst van Pellekaan en Marnie Blok Tessa de Loo dus heel veel denkwerk bespaard.
Leave a Reply