Een woord dat de afgelopen dagen veel viel was ‘verzoening’. Nelson Mandela stond verzoening voor. Hij – de strijder, want dat was hij voordat hij icoon werd – verkoos verzoening boven haat en wraak. Hij gaf het goede voorbeeld.
En omdat goed voorbeeld doet volgen, zocht Zuid-Afrika naar mogelijkheden om op grotere schaal te verzoenen. Dat leidde uiteindelijk, want er moesten veel consequenties overwogen worden, tot de instelling van een Waarheids- en Verzoeningscommissie, onder voorzitterschap van bisschop Desmond Tutu.
Antjie Krog – die ik tot dan toe alleen als dichter kende – deed als journalist verslag van de hoorzittingen van de Waarheids- en Verzoeningscommissie. Voor de radio en in de krant. Daarna en daarnaar schreef ze Country of my Skull /De kleur van je hart, waarin ze de aanloop, het verloop en de afloop van het proces beschrijft.
De kleur van je hart staat vol bekentenissen en getuigenissen. Details worden niet geschuwd. Ondanks al de beelden die ik in de loop van de jaren vanuit Zuid-Afrika zag, kwamen de woorden hard aan.
In De kleur van je hart is Antjie Krog niet de objectieve verslaggever – al nam ze ook in die hoedanigheid geen blad voor de mond – die zij moest zijn toen ze voor de South-African Broadcasting Company over de Waarheids- en Verzoeningscommissie berichtte. In het boek is ze ook betrokkene. Een blanke die zich rekenschap geeft van een verleden waarin ze aan de verkeerde kant stond.
Antjie Krog besluit De kleur van je hart met een gedicht:
vanwege jou
ligt het land niet langer tussen ons
maar binnen in ons
het haalt adem
tot rust gekomen na de wond
aan haar wonderlijke keel
in de wieg van mijn schedel
zingt het, het ontbrandt
mijn tong, mijn binnenste oor, de kloof van mijn hart
siddert naar voren toe naar de buitenlijn
nieuw in zachte intieme klik- en keelklanken
van mijn ziel het netvlies leert zich dagelijks
te ontplooien wegens duizend verhalen
was ik verschroeid
een nieuwe huid.
Ik ben voor altijd veranderd. Ik wil zeggen:
vergeef me
vergeef me
vergeef me
Jij wie ik onrecht heb aangedaan, alsjeblieft,
neem me
met je mee
dat later in licht gewijzigde vorm onderdeel wordt van de cyclus land van genade en verdriet. De cyclus staat in de bundel Kleur komt nooit alleen.
Hier leest zij de definitieve versie, in het Afrikaans:
Leave a Reply