‘Met de voorbereiding van dit boek ben ik eigenlijk al mijn hele leven bezig, want mijn fascinatie voor politiek begon al vroeg. Op de vraag wat ik later wilde worden, antwoordde ik als zevenjarig jongetje: “Professor of minister-president.” ’
Zo begint Pieter Hilhorst het nawoord van Historische toespraken die de wereld had moeten horen, een bundel neptoespraken waarin Pieter Hilhorst menig wereld- en opinieleider het woord geeft tijdens al even gefingeerde gelegenheden.
Hoe hij op het idee van die neptoespraken kwam?
‘Het eerste essay dat ik in De Groene Amsterdammer publiceerde, op 30 oktober 1991, ging over de verbeelding van politiek in theaterstukken, televisieseries en romans. Het was me opgevallen dat politici in fictie veel fraaiere toespraken hielden dan in werkelijkheid.’
‘De vorm van de neptoespraak is me dierbaar geworden. Voor allerlei gelegenheden, variërend van het 25-jarig ambtsjubileum van de koningin tot de Nacht van de Amerikaanse Verkiezingen, ben ik toespraken gaan schrijven.
In de toespraken probeer ik de denkbeelden van een politicus beter uit te drukken dan de hoofdpersoon zelf ooit zou kunnen doen. Politici kunnen immers nooit onbekommerd spreken. Ze moeten altijd op hun woorden letten. Ze moeten hun twijfels voor zich houden en beducht zijn dat ze zichzelf niet overschreeuwen.
Door de logica van het denken van politieke figuren tot in het extreme door te trekken, hoop ik ook de schaduwkanten van hun opvattingen duidelijk te maken. Het is een vorm van serieuze satire.’
Scherp zijn ze, die neptoespraken, waarin Pieter Hilhorst laat zien dat hij het politieke spelletje heus wel doorheeft.
In Historische toespraken die de wereld had moeten horen legt hij de ex-vrouw van Geert Wilders – voor de zekerheid en voor alle duidelijkheid: Wilders is niet gescheiden – onder andere deze woorden in de mond: Geert heeft gelijk maar zijn gelijk is onleefbaar:
‘Ik heb Geert verweten dat hij het verschil niet kende tussen publiciteit en resultaat. Hij verwart reuring met verandering. Hij denkt dat ophef over moslims leidt tot verheffing van moslims. Ik heb hem vaak gevraagd waarom het zó moest. Waarom die cartoon van de profeet op je website? Waarom Fitna? Kan het net subtieler? Je kunt toch niet eeuwig roepen dat de moslims de boel willen overnemen? Dan wordt je een Cassandra waar niemand meer naar luistert. Ik heb hem gesmeekt om rekening te houden met mij, met ons. Ik heb hem gevraagd rekening te houden met zijn toekomst: “Den ook aan wat je over tien jaar zou willen doen. Maak van jezelf geen outcast.”
Maar voor Geert is er geen leven na de politiek. En ook geen leven naast de politiek.’
En dit is wat hij Wouke van Scherrenburg laat zeggen bij haar afscheid als parlementair verslaggever – een jaar voor ze daadwerkelijk afscheid nam: Wat wij willen horen, willen politici niet zeggen en wat zij wel willen zeggen, willen wij niet horen:
‘Parlementaire verslaggeving is niet gemakkelijk, want wat wij willen horen, willen politici niet zeggen en wat zij wel willen zeggen, willen wij niet horen. Dus is het altijd trekken en duwen. Het is alsof je de tango danst met een man zonder gevoel voor ritme. Dat kan niet zonder blessures, dan ben ik liever degene die trapt dan degene die wordt vertrapt. Daar moeten politici tegen kunnen. Weg met de lange tenen. Als je niet tegen de hitte kunt, verdwijn dan uit de keuken.’
‘Je moet niet de boodschapper bekritiseren, maar degene die verantwoordelijk is voor de boodschap. En dat bent u, dames en heren van het zondige ras der politici. Mijn taak was het alleen om u bij de les te houden. En in alle bescheidenheid denk ik dat ik daar wonderwel in ben geslaagd. Ik heb u wakker gehouden. Nu moet u dat zelf doen. U zult uw kwelgeest nog gaan missen.’
Pieter Hilhorst heeft talent. Maar de politieke arena is niet het terrein waarop dat talent het best tot zijn recht komt. Hij is niet in de wieg gelegd voor politicus.
Ik hoop dat hij als hij het incasseren van de dreun te boven is, weer gaat doen waar hij bedreven in is: schrijven vanaf de zijlijn.
Dit is de verklaring die uitgeven werd nadat bekend werd dat Pieter Hilhorst na de nederlaag bij de gemeenteraadsverkiezingen vertrekt als wethouder Financiën, Onderwijs en Jeugdzorg en als aanvoerder van de PvdA in Amsterdam.
Leave a Reply