‘Omdat een groot nucleair conflict op dit moment uiterst onwaarschijnlijk lijkt, menen deskundigen dat terroristen met een kernwapen een aanzienlijk groter gevaar vormen’, schreef Maarten van Rossem in Een kleine geschiedenis van de atoombom, het boekje dat uitgeverij Nieuw Amsterdam haar relaties ter gelegenheid van de jaarwisseling 2008/2009 cadeau deed.
Sinds die jaarwisseling is er – zeker sinds kort – het een en ander veranderd. De verandert de geschiedenis van de atoombom niet, maar misschien moet er op helemaal niet zo lange termijn een hoofdstuk toegevoegd worden aan Een kleine geschiedenis van de atoombom, ook al blijft voor kernwapens waarschijnlijk gelden wat Niels Bohr en Robert Oppenheimer volgens Maarten van Rossem al direct scherp zagen: ‘Atoomwapens zijn onbruikbare wapens’.
De titel van dat laatste hoofdstuk is nu Na de Koude Oorlog: nucleair terrorisme? en uit dat hoofdstuk kwam de beginzin van dit stukje.
‘Volgens sommige deskundigen is het een wonder dat een terroristische aanslag met een kernwapen zich nog niet heeft voorgedaan. Worden er geen passende maatregelen genomen, geloven zij, dan zal zo’n gruwelijk incident zich ongetwijfeld op vrij korte termijn voordoen.’
Nog steeds aldus Maarten van Rossem op de grens van 2008 en 2009.
In Een kleine geschiedenis van de atoombom denkt Maarten van Rossem dat het zo’n vaart niet zal lopen.
‘De enige conclusie moet zijn dat het aanzienlijk lastiger is om aan voldoende splijtbaar materiaal te komen en een werkende bom te maken dan Allison ons wil doen geloven. Als het overigens voor terroristen eenvoudig is om een device in elkaar te zetten, moet dat voor naties nog veel eenvoudiger zijn. Waarom hebben aspirant-kernnaties het zich zo moeilijk gemaakt? Waarom rakettechnologie ontwikkelen als het veel handiger is om je primitieve kernwapen in een bestelbusje, een container of een klein vrachtschip te vervoeren? Dat is niet alleen handiger, maar detectie is heel wat lastiger dan in het geval van een raket of bommenwerper. Zo geredeneerd is het ronduit raadselachtig dat zich nauwelijks proliferatie heeft voorgedaan.’
Helemaal gerust is de wereld er toch niet op. Vandaar die top vandaag en morgen in Den Haag – de Nuclear Security Summit – die maakt dat Nederland de komende dagen een beetje op slot zit. Vanwege die top zat Maarten van Rossem afgelopen vrijdag bij Pauw & Witteman, waar hij woorden gebruikte die niet zoveel afweken van de ideeën die hij vijf jaar geleden had.
Beatrice de Graaf zat afgelopen vrijdag naast hem. Zij – als terrorisme- en veiligheidsexpert betrokken de top – was het niet op alle punten met hem eens.
Vanavond zit Maarten van Rossem er weer, voor het tweede deel van zijn college.
In het kader van Studium Generale: het podium voor lezing en debat van de Universiteit Utrecht gaf Maarten van Rossem in 2009 vier keer college – 1, 2, 3, 4 – over op ‘de geschiedenis, de ontwikkeling en de betekenis van het meest vernietigende en controversiële wapen ooit gemaakt: de atoombom’.
Leave a Reply