Waarom er zo veel slechte singer-songwriters zijn

Foto: Erik Joling

Ik kijk niet zo heel veel televisie, maar soms tijdens de eenzame thuiswerklunch wil ik de treurbuis nog wel eens aanknippen. Meestal kijk ik dan economisch of ander nieuws, om het idee te hebben dat ik enige voeling heb met de rest van de wereld. Maar er was geen nieuws en discovery wist me niet te boeien, dus kwam ik bij (een herhaling van?) Twee Meter Sessies terecht.

Het was een aflevering met singer-songwriter Damien Jurado. Niet echt muziek waar ik warm voor loop, maar iets maakte dat ik even bleef hangen. Ik zag Jurado twee nummers zingen en keek ook een stukje van het interview dat Jan Douwe Kroeske met hem had.

Singer-songwriter, het is een genre waarin al heel veel vreselijks gemaakt is. Ga je naar een open podium of iets dergelijks en staat er een singer-songwriter op het programma, dan houd je je hart vast. Meestal is het heel erg. Geforceerd-depressieve teksten, iedere keer dezelfde akkoorden, slechte zang- en gitaartechniek. Bij de Nederlandse aspirant-barden komt er dan ook nog vaak een gebrekkige beheersing van het Engels bij.

Waarom willen zo veel tieners singer-songwriter worden? Ik snap dat wel. Zo te zitten als Damien Jurado. Zo spelen, zo zingen. Zo helemaal alleen helemaal genoeg aan jezelf hebben en toch mensen ademloos naar je laten luisteren. Niet eindeloos in oefenruimtes vol hasjrook met bandjes waarin iedereen iets anders wil. Nee: jouw muziek, jouw ideeën, vormgegeven zoals jij dat wil. Absolute controle, absolute persoonlijke expressie.

Want ik houd niet van de stem van Jurado, ik houd niet van zijn liedjes, ik houd niet van zijn manier van gitaar spelen, maar ik zag wel dat het allemaal klopte. Muziek, ritme, tekst en zang waren een geheel. Daar zat een kunstenaar die zijn kunst had geperfectioneerd en het concept dat hij in zijn hoofd had met zijn techniek voelbaar, zichtbaar en hoorbaar had gemaakt voor zijn publiek. En hij was ook nog eens intelligent en welbespraakt genoeg om er in een interview iets zinnigs over te vertellen.

Daarom dus. Ik keek ernaar en ik kreeg ook zin om het weer eens te proberen. Maar ik hield me in, want ja, ook ik heb me aan het genre bezondigd. En ook ik faalde. Tegenwoordig maak ik af en toe, min of meer voor de gein, een liedje op het akkoordenschema van een bestaand nummer. Of op het universele bluesschema. Dan sta je op de schouders van reuzen en lijkt het al gauw heel wat.

Want als je kijkt naar iemand die ergens zo goed in is, vergeet je hoe moeilijk sommige dingen zijn. Om een schilderij te kunnen maken hoef je ‘alleen maar’ te kunnen schilderen. Om gedichten te schrijven is taalgevoel genoeg. Om liedjes te kunnen schrijven en uitvoeren moet je niet alleen je instrument beheersen en kunnen zingen, je moet ook originele muziek kunnen bedenken in een genre waarin alles al bedacht lijkt te zijn en je moet een tekst kunnen schrijven die lekker bekt en ook nog eens ergens over gaat.

Het is dus niet alleen een kunstvorm die voor makers onweerstaanbaar is, het is ook gewoon heel erg moeilijk. En dat is waarom er zo veel slechte singer-songwriters zijn.