The Town and the City, het debuut van Jack Kerouac, is een totaal ander boek dan zijn bekendste boek On the Road. Toch zijn de meeste thema’s van On the Road al in zijn voorganger aanwezig.
2014 is voor mij een jaar van vooral boeken herlezen. Even geen eindeloze stroom nieuwe input, maar opnieuw bekijken wat ik al dacht te kennen. En dat levert soms mooie nieuwe inzichten op.
Een Amerikaans gezin en de oorlog
Al eerder boog ik me voor zulk onderzoek over de boeken van Kerouac (zie hier, hier, hier en hier bijvoorbeeld), maar nooit eerder herlas ik The Town and the City. Ik ben blij dat ik daar nu eindelijk aan toe kom. Het is het verhaal van een typisch Amerikaans gezin in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw. Ik herinner me van de eerste lezing vooral de onvermijdelijke ondergang van de vader van het gezin. Al op de eerste pagina’s wordt hij aan de lezer voorgesteld middels zijn thundering cough en zijn overmatige sigarenconsumptie. In een ononderbroken neergang verliest hij zijn eigen bedrijf, wordt hij ziek, verliest hij zijn baan en daarna nog een baan en sterft hij uiteindelijk aan een longziekte (geloof ik. Ik weet het niet meer precies en ik ben nog aan het lezen). Die ondergang loopt synchroon met het verspreid raken van het gezin over Amerika en, door de oorlog, de rest van de wereld.
De vrouwen doen er niet toe
Zoals altijd bij Kerouac doen de vrouwen weinig terzake. In vergelijking met zijn biografie heeft Kerouac in het boek zijn gezin met een extra zus verrijkt, maar erg functioneel lijkt dat niet. Het personage van de moeder dient ook literair vooral om het huishouden gaande te houden. Af en toe mag ze iets zeggen, maar dat is onveranderlijk dommig. Ook de vriendinnen en echtgenotes van de broers krijgen geen diepte. Kerouac bestudeert de man, de Amerikaanse man, als fenomeen en dat doet hij op een onnavolgbare manier. De vrouw echter vindt hij literair gezien volstrekt oninteressant. Het vrouwbeeld in zijn boeken blijft daardoor hangen in een soort kruising tussen natuurkracht en meubelstuk.
Amerika doorkruisen
In On The Road worden de hoofdpersonen achtervolgd door een enorme drang om het Grote Amerika keer op keer te doorkruisen. In de road vinden zij een waarheid die ze elders niet vinden. In The Town and the City is die drang ook sterk aanwezig. De meeste zonen van het gezin worden erdoor achtervolgd. Joe, de flierefluiter van het stel, begint er het eerst mee. Hij werkte al overal en nergens en als de oorlog begint is hij de eerste die vrijwillig dienst neemt. Petey (Kerouacs alter ego) lijkt het eerst te gaan maken als ster in het high school football maar verlaat zijn college en neemt op zijn zeventiende dienst bij de merchant marine. Maar het opvallendst is de beschrijving van vader George Martin die op bezoek gaat bij zoon Francis, die in een psychiatrische instelling zit omdat hij het militaire leven niet aan kan.
A thousand miles
Vader George komt helemaal uit New Jersey – a thousand miles, zoals hij zelf maar blijft herhalen – om zijn zoon een half uurtje te bezoeken daar. Op het busstation van Chicago vraagt hij zich af hoe het zou zijn om door te reizen naar Californië, het magische Californië waar het in On The Road ook steeds om draait.
Autobiografisch
Net als zijn illustere opvolger is The Town and the City opgebouwd uit grotendeels autobiografische componenten. De ervaringen die Kerouac voor de twee boeken gebruikte overlappen zelfs gedeeltelijk. Zo kan het dat het schrijven aan zijn debuut weer voorkomt in On The Road. Geboortestad Lowell, Massachussetts heeft model gestaan voor Galloway, het gezin in het boek heeft een Franstalige moeder en één van de broers overlijdt als jongetje. Aan het eind verschijnt ook de beat scene van New York in beeld en zijn de personages van Alan Ginsberg, William Burroughs en Lucien Carr duidelijk te herkennen.
Ondergewaardeerd
Als het over Kerouac gaat, gaat het altijd over dat boek. Zijn tweede boek. Het boek waarmee hij de Amerikaanse literatuur definitief veranderde. Bijna nooit gaat het over zijn poëzie en nog veel minder vaak over zijn debuutroman. Te breedsprakig. Los zand. Te dramatisch. Talloze nare dingen zijn er bij uitkomen en naderhand over gezegd en geschreven. Ik vind het een ondergewaardeerd boek, zowel bij beroeps- als gewone lezers. In plaats van, zoals ik in eerste instantie ook deed, bij hoogtepunt On The Road te beginnen en dan de vervolgboeken (The Dharma Bums, Lonesome Traveler, Big Sur) en daarbij onvermijdelijk naar de neergang, zowel persoonlijk als literair, toe te lezen zou je Kerouacs oeuvre moeten zien als een spectrum met On The Road in het midden en aan de lyrische kant de poëzie (en dan met name Mexico City Blues, want ook in de poëzie van Kerouac zat kwalitatief geen stijgende, maar een dalende lijn) en aan de verhalende kant dit prachtige debuut.
Leave a Reply