Toen Bram Vermeulen na vijf jaar correspondent te zijn geweest in Turkije eind vorig jaar terugkeerde naar Zuid-Afrika was er het nodige veranderd. Niet alleen heette zijn hond geen Blanka/Blanca meer – de mensen die zijn huis huurden vonden die naam niet kunnen en herdoopten de hond: Yasha werd de naam – ook leek de last van de geschiedenis langzaam van de schouders van land en bewoners af te glijden.
Door die geschiedenis – de apartheid – is Zuid-Afrika een land met een verwrongen karakter, waar gelijkwaardigheid tussen blank en zwart ver te zoeken was en is. Een situatie waar Bram Vermeulen, vertelde hij tijdens vpro neemt je mee waar hij te gast was vanwege de serie Terug naar Afrika die vanaf september op televisie te zien is – zich altijd ongemakkelijk bij voelde en voelt.
Aan de hand van fragmenten uit Terug naar Afrika gaven Bram Vermeulen en zijn beide regisseurs – Doke Romeijn en Stefanie de Brouwer – een kijkje achter de schermen. Hoewel ik benieuwd ben naar Terug naar Afrika ging het mij vooral om het maken van.
Twee keer spitste ik mijn oren. De eerste keer toen – nadat we eerste een schijnbaar spontaan gesprek gezien hebben tijdens een lunchpauze en Bram Vermeulen een Chinese werkneemster naar haar bevindingen vraagt – Stephanie de Brouwer vertelde hoe ze door een Chinese vrouw in vertrouwen genomen werd. Van vrijwilligheid is geen sprake: de Chinezen die in Zambia werken, werken gedwongen in het buitenland. Daar is hun vrijheid beperkt: ze worden geleefd door het bedrijf, mogen de compound niet af en contact met Zambianen is uit den boze.
Na dit schrijnende verhaal in vertrouwen verteld en in de beslotenheid van een zaal vol mensen gedeeld te hebben, zegt Bram Vermeulen tussen neus en lippen door dat hij in de serie doet alsof het verhaal hem ter ore gekomen is.
Daarna werd het voor mij nog een keer interessant, namelijk toen tijdens het gesprek duidelijk werd dat de beide regisseurs minder snel tevreden zijn dan de man in beeld. Niet omdat Bram Vermeulen minder kritisch is of gemakzuchtig, maar omdat hij als nieuwsjournalist snel to the point moet komen. Voor het journaal moet hij in items van anderhalve minuut kwesties introduceren en duiden. Dan ontbreekt de tijd en noodzaak om door te vragen, zeker als er al een op het eerste oog afdoende antwoord gegeven is.
Maar Doke Romeijn en Stefanie de Brouwer namen geen genoegen met halve antwoorden en eerste aanzetten. Als ze dachten dat er meer te halen was, stuurden ze Bram Vermeulen opnieuw op pad. Suggereerden ze om het eens zus of zo te proberen. En altijd hadden ze gelijk. Dat gaf Bram Vermeulen tijdens vpro neemt je mee grif toe.
Voor hem was het een verademing om nu eens niet – en niet voor het eerst wat ook In Turkije en Langs de grenzen van Turkije maakten Bram Vermeulen, Doke Romeijn en Stefanie de Brouwer samen – in zijn eentje op pad te zijn om verhaaltjes te vertellen, maar om met het oog op het verder uitwerken van verhaallijnen dag in dag uit te sparren en te knokken.
Leave a Reply