Ook in de nieuwe Anna Enquist ontbreekt James Cook niet

Dat James Cook Anna Enquist dierbaar is, wist ik al. In 1994 maakte hij zijn debuut in haar werk. In de bundel Een nieuw afscheid staan drie gedichten die over hem gaan. Hoewel de roman De thuiskomst (2005) grotendeels over zijn vrouw gaat, neemt hij ook daarin een belangrijke plaats in.

Ook in haar meest recente roman – Kwartet – komt hij voor, zij het heel zijdelings:

‘Adres? Een kade is het, met een zeevaardersnaam. James Cook-kade! Het huisnummer weet ik niet.’

Op dat adres bevindt zich het Centrum, voorheen het Muziekcentrum. De tijden zijn veranderd. Kunst staat nog meer dan nu – Kwartet speelt in een nabije toekomende tijd – ter discussie.

In het Centrum gaat een concert plaatsvinden van een gerenommeerd strijkkwartet – de kaartjes kosten € 250 per stuk – en Reinier van Aalst wil daar naar toe met de jongen die trouw boodschappen voor hem doet en belangstelling voor klassieke muziek blijkt te hebben. Reinier is op leeftijd. Hij kwakkelt met zijn gezondheid en hij is niet gewend om zich met behulp van de computer te redden.

En dus gaat hij met zijn kapotte knie op pad om ter plekke kaartjes te kopen. Dat valt niet mee, al redt hij zich redelijk. Als hij bijna op de plaats van bestemming is, wacht hem een laatste hindernis:

‘Nu goed de richting bepalen, dié kant op, het gebouw is al te zien. Het lijkt of er verschillende wegen heen voeren, een hoge weg waar ook auto’s over rijden en een fietspad dat lager ligt. Als hij een eind is gevorderd ziet hij in de diepte de toegangsdeuren waarachter de kassa’s zich bevinden, maar hoe kom je daar? Nergens ziet hij een trap naar beneden; hij is gedwongen om een heel eind om te lopen en via een griezelige voetgangersbrug naar een andere ingang te gaan, hoog in het gebouw.’

Het is door die naar een zeevaarder genoemde kade en die brug dat ik me realiseerde dat het Centrum niet op het Waterlooplein staat. Dat Anna Enquist een gebouw aan het water bedoelt.

Dat naar James Cook geen kade maar een straat genoemd is en dat met die kade een andere zeevaarder geëerd wordt, vind ik bijzaak.