De traplift in de Nederlandse literatuur

Gisteren toen ik na het schrijven van een stukje op zoek was naar de foto voor erbij – niet zomaar een foto: ik zocht een foto die ik me herinnerde – vond ik nog iets. Ik vond een filmpje.

Ik vond het wel een leuk filmpje, maar ik zat er toch mee in mijn maag. Ik zat ermee in mijn maag omdat de naam van de trafliftenfabrikant nogal nadrukkelijk aanwezig is. Daardoor ga je toch nadenken over waar dat idee voor de ode aan de traplift vandaan komt. Voordat je het weet, verwijt je Remco Campert hetzelfde als die andere columnist die in zijn stukjes wel eens de naam van een automerk liet vallen onterecht werd verweten.

Als een heuse researchjournalist zocht ik het internet af naar aanwijzingen waaruit op te maken zou zijn of het honorarium dat de trapliftenfabrikant Remco Campert voor Ode aan de traplift verschuldigd was, weggestreept werd tegen het bedrag dat trapliftenfabrikant hem in rekening bracht vanwege aankoop en installatie van een traplift.

Bij het enige journalistieke stuk dat uitkomst zou kunnen bieden – een artikel in de Standaard: Remco Campert schrijft gedicht voor traplift – kon ik niet bij. Het zit achter een betaalmuur.

In het portfolio van het creatieve bedrijf dat het filmpje maakte, vond ik een tekst waar ik niet vrolijk van werd: ‘Voor ThyssenKrupp Encasa, leverancier van trapliften, maakte Lukkien een bijzondere online video. In de hoofdrol herkennen we namelijk dichter en schrijver Remco Campert. Hij brengt een zelfgeschreven ode aan de traplift in deze sfeervolle zwart-film. De locatie? Zijn eigen huis. Natuurlijk met zijn eigen traplift.’

Maar het is zo’n leuk filmpje.

En toen moest ik aan een andere hoogbejaarde schrijver denken, ze leeft niet meer. Zij wilde pertinent niet gefilmd worden terwijl ze op haar traplift van beneden naar boven (en waarschijnlijk ook niet als ze van boven naar beneden) ging. Dat zij ze heel stellig toen ze het had over de ongemakken van het vierde leven:

Hella Haasse: ‘Je hebt geen keus. Je bent erin. Je kunt niet zeggen: ik wil niet meer, ik hoef niet meer, want je moet dit doorleven. Het is de opgave die aan je wordt gesteld en dan moet je dit met een zekere waardigheid en zo goed mogelijk en zo mogelijk met gevoel voor humor doorstaan.
Je blijft lachen over jezelf, ook als je je realiseert hoe anders je geworden bent en hoe je op sommige dingen reageert en hoe je ermee omgaat.’
Max Pam: ‘Dus laat ik zeggen: als je in je stoeltjes lift van beneden naar boven gaat moet je om jezelf lachen?’
Hella Haasse: ‘Dan lach ik voortdurend om mezelf. Ik vind het belachelijk. Ik vind het net iets van een diva uit een…’
Max Pam: ‘Maar wij mogen het niet filmen. Dat heb je liever niet.’
Hella Haasse: ‘Nee maar niemand heeft er wat aan om dat te zien. Wat geeft dat nou. Het voegt niets toe aan mijn werk of aan wie ik ben’,

(uit: Het vierde leven: gesprekken met Hella Haasse (2004), regie: Machteld van Gelder)

en toen vond ik dat filmpje met Remco Campert nog veel leuker.