Russen lezen… mag dat nog?

Nu Nederland direct getroffen is door het leed dat Rusland heet, is de bereidheid om sancties te overwegen en zelfs in te voeren groter dan zeg maar een paar maanden geleden toen beslist moest worden over de delegatie die naar Sotsji ging.

De politiek dreigt op haar strepen te gaan staan en in de samenleving wordt meegedacht over mogelijke slagen die kunnen worden toegediend. Eenieder doet wat in zijn of haar vermogen ligt.

Er gingen stemmen op om over vier jaar niet te voetballen in Rusland. Ruim op tijd aangekaart om de voors en tegens zorgvuldig af te wegen, zou je denken. De FIFA kapte de discussie nog voordat zij goed en wel op gang gekomen is af: ‘History has shown so far that boycotting sport events or a policy of isolation or confrontation are not the most effective ways to solve problems. (…)We have seen that the FIFA World Cup can be a force for good and FIFA believes this will be the case for the 2018 FIFA World Cup in Russia.’

De FIFA begrijpt niet dat je soms een gebaar moet maken.

Waar ik nog niemand over gehoord heb – maar dat kan aan mij liggen – is of de Russische schepen die doorgaans goed zijn voor veel publiek op de Amsterdamse kades volgend jaar nog welkom zijn op Sail 2015.

Maar de vraag waar het mij eigenlijk om gaat: mogen we nog ‘Russen’ lezen?

Is de Russische literatuur sinds 17 juli 2014 besmet cultuurgoed of is het onzin om met terugwerkende kracht te boycotten en zo onschuldige dode dichters en schrijvers te dwingen zich in hun graf om te draaien en al even onschuldige uitgevers onterecht de duimschroeven nog verder aan te draaien.

Moeten ‘de Russen’ vrij verkrijgbaar blijven of is de herinvoering van het ‘gifkastje’ gewenst, zodat alleen zij die in staat geacht mogen worden wat zij lezen op waarde en waarheid te schatten er toegang tot hebben?

Of moet de literatuur buiten schot blijven in een conflict waarin zelfs de lucht niet vrij is en het lezen van canonieke boeken juist aangemoedigd om duidelijk te maken dat er geesten zijn die ook in tijden van onderdrukking vrij durven denken –  lees Ingenieurs van de ziel (2002) van Frank Westerman – zodat niet iedere Rus over een kam geschoren wordt?

Russen lezen… mag dat nog? Ik vroeg het me voor de grap af. Maar toen ik er serieus over nadacht, stuitte ik op dilemma’s die de wereldleiders die na het neerstorten van de MH17 gedwongen zijn het opleggen van sancties te overwegen bekend voor zullen komen.