Ik was al een tijdje op zoek naar de correspondentie tussen Hannah Arendt en Mary McCarthy. Eigenlijk sinds ik Hannah Arendt van Margarethe von Trotta zag. Toen pas realiseerde ik me hoe close die twee waren.
In de brieven hoopte ik te lezen wat Hannah Arendt vond van de kritiek op haar stukken over wat ze eerst in The New Yorker en later in Eichmann in Jeruzalem: de banaliteit van het kwaad over Adolf Eichmann en zijn houding met betrekking tot de Endlösing schreef.
Een paar weken geleden zag ik Im Vertrauen: Briefwechsel 1949-1975 staan. Ik strekte me om het van de bovenste plank te kunnen pakken. Bladerde wat. Kijk naar de prijs en zette het weer terug.
Natuurlijk kreeg ik al snel spijt. Zo duur was het nou ook weer niet. Gisteren had ik afspraken in de stad waar ik het boek zag staan. Na afloop zwierf ik nog wat door de stad om bij de boekwinkel in de Oude Hoogstraat uit te komen. Het boek stond er nog.
Thuis begon ik te bladeren. Toen las ik de eerste bladzijden van de inleiding. En toen kwam ik op het idee om in het registeren zijn naam te zoeken. En ja hoor, hij wordt vermeld. Eén keer maar, maar toch:
141, rue de Rennes
24. Juni 1975
Liebste Hannah,
hier ist der Zeitungsausschnitt über [Daniel] Cohn-Bendit. Danke für alles. Wie ist das Wetter bei Dir? Hier ist es schrecklich. Gerüchten zufolge hat in Europa nur die Bretagne gutes Wetter, ausgerechnet …
Jim hat für mich eine großartige Überraschungsparty [zum Geburtstag] gegeben – im Haus von Freunden, met etwa dreißig Gästen, darunter, zu meinem Erstaunen, Alison [West] und unser holländischer Freund [der Romancier Cees] Nooteboom.
waarna Mary McCarty het nog heeft over een gebroken brug (zo een waarvoor je naar de tandarts moet) en de crisis in Portugal voordat ze in haast Hannah Arendt ‘alles Liebe’ wenst.
Nu het snuffelen, nu het echte werk. Wat vond Hannah Arendt van die kritiek… Terwijl de verleiding om Im Vertrauen gewoon van begin tot eind te lezen. En wel onmiddellijk.
Leave a Reply