HANTA

Literatuur en meer

  • Home
  • Over Hanta
  • Contact
  • Privacy statement
  • Columns
  • Recensies
  • Beschouwingen
  • Blog
  • Meer
    • Liliane leest
    • Kettinglezen & rijgschrijven
    • Mediamoment
    • Sportzomers en -winters!
    • Zomergasten
    • Thuisblijfreizen
    • Bouke’s blues
    • Proza
    • Poëzie
You are here: Home / blog / Wat vindt die aap er selfie van?

Wat vindt die aap er selfie van?

09/08/2014 by Liliane Waanders Leave a Comment

Selfie aapGelukkig, terwijl de wereld in brand staat is er toch nog komkommernieuws. Drie jaar nadat natuurfotograaf David Slater op Sulawesi op zoek was naar ‘die ene foto’ – van zwarte makaken – haalt hij het nieuws omdat hij betaald wil worden voor het publiceren van een foto die door een ander gemaakt is. Niet geheel onbelangrijk: die ander is een aap. Het gaat om een selfie.

David Slater slaagde er blijkbaar niet in om zelf de ultieme foto te maken (klopt, kijk maar). Hij maakte uiteindelijk goede sier met de foto die een aap maakte. En nu wil David Slater betaald worden voor het publiceren van de foto, omdat hij vindt dat hij de rechthebbende is. De publicerende partij stelt zich op het standpunt dat de foto tot het publieke domein omdat de fotograaf een dier is en dieren nu eenmaal geen (auteurs)rechten kunnen claimen.

De foto van de zwarte makaak circuleert dus al drie jaar. Toen was het ook al nieuws. David Slater deed uit de doeken hoe het volgens hem gegaan was, dat fotograferen: ‘At first there was a lot of grimacing with their teeth showing because it was probably the first time they had ever seen a reflection. They were quite mischievous jumping all over my equipment, and it looked like they were already posing for the camera when one hit the button.’

David Slater dicht de apen menselijke ijdelheid toe. Ik mag hopen die aap niet precies wist wat ze deed toen ze op het knopje drukte. Dat ze er niet speciaal voor is gaan zitten.

Neemt niet weg dat ik gefascineerd ben door die grimas op haar gezicht. Gelukkig staat er in mijn boekenkast een boek waarin ik op kan zoeken wat die aap met die grimas betekent: Het uitdrukken van emoties bij mens en dier van Charles Darwin (wat zijn boeken toch handige dingen).

In het vijfde hoofdstuk – Bijzondere gevoelsuitdrukkingen van dieren – beschrijft Charles Darwin onder andere hoe apen kijken als ze blij en tevreden zijn en aanhankelijkheid tonen, maar ook hoe je aan hun gezicht woede, verbazing en panische angst af kunt lezen.

Laat de Cynopithecus niger / Macaca negra / zwarte makaak met name genoemd worden:

‘Ik heb al eerder een opmerking gemaakt over de merkwaardige manier waarop twee of drie makakensoorten en de Cynopithecus niger (de kuifmakaak of zwarte baviaan) hun oren naar achteren trekken en een licht kwebbelend geluid uiten als ze tevreden zijn of aangehaald worden. De Cynopithecus trekt zijn mondhoeken tegelijkertijd naar achteren en naar boven, zodat zijn tanden worden ontbloot . Daarom wordt deze uitdrukking door een vreemde nooit herkend als uiting van genoegen.’

(vertaling: F. Lakmaker)

Hoewel ik het niet met honderd procent zekerheid durf te zeggen, denk ik dat de zwarte makaak op de foto waar David Slater waarschijnlijk niet rijk van gaat worden, behoorlijk tevreden is.

Of die tevredenheid te maken heeft met de aandacht die haar ten deel valt dan wel met  leedvermaak of spot, daarover geeft Darwin geen uitsluitsel.

(Overigens: hoe zit het eigenlijk met het portretrecht van dieren in het algemeen en apen in het bijzonder? En wie is rechthebbende als een foto met de zelfontspanner gemaakt wordt?)

Wat betreft het auteursrecht het volgende:

Inmiddels – het is 21 augustus als ik dit schrijf – is duidelijk geworden dat de aap in elk geval niet aan het langste eind trekt. Zij wordt niet rijk van haar selfie. Als het aan de Amerikaanse auteursrechtendeskundigen ligt tenminste.
De US Copyright Office is tot de conclusie gekomen – het rapport met hun bevindingen telt ruim twaalfhonderd pagina’s – dat dieren, planten, goddelijke en/of bovennatuurlijke wezens geen auteursrechten kunnen claimen. Wikimedia heeft dus voorlopig gelijk.

Dat volgens de US Copyright Office het auteursrecht de aap niet toekomt, wil namelijk niet zeggen dat David Slater degene is die kan cashen. Voorlopig hoeft niemand David Slater voor het gebruik van de selfie van de zwarte makaakse te betalen.

Maar de natuurfotograaf heeft nog een kans. In het Verenigd Koninkrijk zit het auteursrecht anders in elkaar dan in de Verenigde Staten. Als David Slater daar kan aantonen dat de selfie zijn ‘intellectuele creatie’ is – daarvoor moet hij bewijzen dat hij het idee van een aap die selfies maakt verzonnen heeft, heeft bedacht – is hij in elk geval daar de auteursrechthebbende.

Misschien ook interessant:

  1. Vrucht, water en een bommenneef
  2. Georges Perec en Lev Rubinstein dromen literatuur
  3. Een oude en een nieuwe Nederlander dichten over het weer
  4. Jeroen en Barend(je): literaire schoenlappers

Filed Under: blog, Kettinglezen & rijgschrijven Tagged With: auteursrecht, David Slater, dierenrechten, natuurfotograaf, portretrecht, selfie, zwarte makaak

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Zoeken

  • Facebook
  • RSS
  • Twitter

Nieuwste berichten

  • Nikos Kazantzakis over de Franciscus in wiens sporen paus Franciscus treedt
  • De Inktaap 2.0
  • Recensie: Oever – Ludwig Volbeda
  • Poëzieweek 2025: ‘Mijn vader zegt entropie mijn moeder logica’ – Sasja Janssen
  • Poëzieweek 2025: ‘Kratermond’ – Sara Eelen

Spotlight

Auteurs

  • Liliane Waanders

Meest gelezen deze week

Tags

Abdelkader Benali Adriaan van Dis Arnon Grunberg beeldende kunst boek boeken boekenweek Cees Nooteboom column De wereld draait door dood dwdd film fotografie gedicht Ilja Leonard Pfeijffer Jan Brokken journalistiek K.Schippers kunst lezen literatuur Louise O. Fresco Marguerite Duras Oek de Jong Olympische Spelen Poetry International poëzie recensie roman Rotterdam schrijven sportzomer sportzomer 2012 sportzomer 2013 sportzomer 2014 stoïcijn tennissen Tour de France vertalen Virginia Woolf voetballen wielrennen William Shakespeare zomergasten

Zoeken

Volg Hanta

  • Facebook
  • RSS
  • Twitter

Hoofdmenu

  • Home
  • Over Hanta
  • Columns en beschouwingen
  • Recensies
  • Beschouwingen
  • Meer
  • Contact
  • Privacy statement

Rubrieken

  • Liliane leest
  • Kettinglezen & rijgschrijven
  • Mediamoment
  • Sportzomers en -winters!
  • Zomergasten
  • Thuisblijfreizen
  • Bouke’s blues
  • Proza
  • Poëzie

Net binnen

  • Nikos Kazantzakis over de Franciscus in wiens sporen paus Franciscus treedt
  • De Inktaap 2.0
  • Recensie: Oever – Ludwig Volbeda

Archief

Auteurs

  • Liliane Waanders

Copyright © 2025 · News Pro Theme on Genesis Framework · WordPress · Log in

Hanta gebruikt cookies. Omdat een blog runnen zonder nou eenmaal niet kan. Wilt u geen cookies, zie dan de instructies hier: Meer over cookies Ok, ik snap het
Privacy & Cookies
Necessary Always Enabled