Zoals elke week stelde ook de NRC ook dit keer aan de vooravond van Zomergasten vier vragen over de zomergast. Sterre van der Hee stelde ze vanwege Reinbert de Leeuw aan muziekrecensent Merlijn Kerkhof. In het antwoord op een van die vragen – ‘Wat is de grootste potentiële valkuil bij deze gast?’ – komt Merlijn Kerkhof te spreken over Reinberts roken: ‘Voor De Leeuw zelf zal de grootste uitdaging zijn om de hele uitzending lang niet te roken – dat mag niet meer op tv, vorig jaar kreeg Zomergasten een boete toen Hans Teeuwen rookte in de uitzending. De Leeuw is liefhebber van shag.’
Ook presentator Wilfried de Jong vroeg zich in de aanloop naar Zomergasten 2014 af of Reinbert de Leeuw een hele avond zonder zou kunnen: ‘Ik heb hem in zijn hele leven nog nooit zonder sigaret gezien.’
Ik weet niet of Reinbert de Leeuw terwijl hij bij Wilfried de Jong aan tafel zat de behoefte voelde om te roken, maar na een ongeveer een uur had Wilfried de Jong wel de behoefte om zijn gast aan zijn ‘verslaving’ te herinneren.
Aan het eind van het gesprek over componist John Cage die anders dan Reinbert de Leeuw niet de last van de westerse muziekgeschiedenis op zijn schouders voelt drukken en het daarom als het over muziek gaat niet over klank maar over geluid kan hebben, wil Wilfried de Jong weten of er een geluid is dat Reinbert de Leeuw bijzonder dierbaar is.
Reinbert de Leeuw die volop in zijn verhaal zit, lijkt de vraag te negeren. Maar daar neemt Wilfried de Jong geen genoegen mee. Hij wil gezegd hebben dat Reinbert de Leeuw vast heel erg houdt van het kraken van een vloeitje tijdens het draaien van een shaggie / sjekkie. Reinbert de Leeuw gaf geen krimp (en roken deed hij ook niet, er kwam zelfs geen stoom uit zijn oren).
Stoom kwam er wel uit de pan die een essentieel onderdeel was van het instrumentarium was waarmee John Cage in I’ve Got A Secret zijn compositie Water Walk ten gehore bracht.
Michiel van Diggelen says
Was erg benieuwd hoe jij via je kijkschrijven deze uitzending zou beoordelen, omdat je dat bij vorige zomergasten zo verhelderend hebt gedaan. Als leek op het gebied van de muziekgeschiedenis vond ik zijn verhaal niet goed, omdat hij teveel basiskennis veronderstelde bij de kijkers. Een voetbalcommentator hoeft niet uit te leggen wat buitenspel is, maar een zomergast mag niet aannemen dat al zijn kijkers precies weten wat atonale muziek is. Ik verwacht – wellicht onterecht – van een kenner dat hij een verhaal over muziek kan vertellen, dat ook voor de niet-kenners interessant is. Hij kreeg er lel tijd en ruimte voor. Bovendien vond ik Reinbert de Leeuw te afstandelijk. Hij wenste geen verbinding te leggen tussen zijn persoonlijke geschiedenis en de muziekgeschiedenis. Het bleef voor mij jojo-vanaf de katheder, waar ik zelden of nooit op sta. Waarschijnlijk verwachtte ik teveel of heb ik onvoldoende ingeschat op welk niveau een man als De Leeuw muzikaal denkt.