Is Hilary Mantel in serious trouble of is de ophef over haar verhaal The Assassination of Margaret Thatcher – August 6th 1983 niet meer dan een storm in een glas water.
Feit is dat er na de recente publicatie van The Assassination of Margaret Thatcher – August 6th 1983 – afgelopen vrijdag in The Guardian (nadat de Daily Telegraph het toch niet wilde hebben) – stemmen opgaan om de schrijfster te laten vervolgen.
De vraag is wat haar ten laste kan worden gelegd. Margaret Thatcher is al een tijdje dood en daar kon Hilary Mantel niets aan doen. Van haat zaaien of een moord beramen is geen sprake. Dat Hilary Mantel geen fan van was Margaret Thatcher doet feitelijk ook niets ter zake. Bovendien: The Assassination of Margaret Thatcher – August 6th 1983 is maar een verhaal. En Hilary Mantel maar een schrijfster:
‘When I think of her, I can still feel that boiling detestation. She did long-standing damage in many areas of national life, but I am not either of those people in that room [the characters in the story]. I am standing by the window with my notebook.’
Dertig jaar geleden stond Hilary Mantel inderdaad voor een raam, keek naar buiten en zag hoe Margaret Thatcher zonder beveiliging door de tuin van het ziekenhuis liep dat zich op schootsafstand van het huis van Hilary Mantel bevond. Toen dacht ze: ‘If I wasn’t me, if I was someone else, she’d be dead.’
Dertig jaar deed ze over het verhaal dat nu zoveel stof doet opwaaien. Een verhaal waarin een vrouw een man binnenlaat in de veronderstelling dat hij de loodgieter is. Als blijkt dat hij heel andere bedoelingen heeft, krijgt het verhaal al snel iets absurds.
Tot elkaar veroordeeld moeten de vrouw en de man zich tot elkaar zien te verhouden. Al snel blijkt dat ze beiden iets op Thatcher tegen hebben. Hij heeft daar zo zijn politieke redenen voor, terwijl het haar om de persoon van de prime minister gaat:
‘And I want you to understand that. I’m not shooting her because she doesn’t like the opera. Or because you don’t care for – what in sod’s name do you call it? – her accessories. It’s not about her handbag. It’s not about her hairdo. It’s about Ireland. Only Ireland, right?’
Terwijl zij het moment afwachten dat Margaret Thatcher zich zal vertonen, zet ze thee en bedenkt en passant ook nog hoe hij nadat hij gedaan heeft waarvoor hij is gekomen ongezien kan ontkomen:
‘But this is the house next door. Look down into the dim well. It is the same, but not. You can step out of that frame and into this. A killer, you enter No 21. A plumber, you exit No 20. Beyond the fire door there are other households with other lives. Different histories lie close; they are curled like winter animals, breathing shallow, pulse undetected.’
Hij is namelijk veel minder goed voorbereid dan zij dacht:
‘ “What better plan could I have?” There was only a touch of sarcasm. “It’s a godsend, this. The hospital. Your attic. Your window. You. It’s cheap. It’s clean. It gets the job done, and it costs one man.” ’
Hoewel al uit een van de eerste zinnen – ‘Picture first the street where she breathed her last’– maar vooral uit de titel blijkt hoe het verhaal af zal lopen, is The Assassination of Margaret Thatcher – August 6th 1983 geen reconstructie van een moord. Daarvoor is de interactie tussen de man en de vrouw te belangrijk. Om hen gaat het.
Dat The Assassination of Margaret Thatcher – August 6th 1983 pas na de dood van Margaret Thatcher verschijnt, is geen kwestie van piëteit. Hilary Mantel kreeg het verhaal niet eerder rond:
‘I would have happily concluded the story in her lifetime but couldn’t – it was my technical difficulty, not any delicacy. I believe in walking that line. You mustn’t be too timid to risk getting it wrong.’
‘I just couldn’t see how to get [the characters] to work together.’
Dat ze vanwege The Assassination of Margaret Thatcher – August 6th 1983 zoveel kritiek te verduren zou krijgen, heeft Hilary Mantel niet voorzien. Maar ze heeft er wel een verklaring voor.
Als het aan Lord Timoty Bell, vriend en voormalig pr-adviseur van Margaret Thatcher, ligt, stelt de politie een onderzoek in naar Hilary Mantel: ‘If somebody admits they want to assassinate somebody, surely the police should investigate. This is in unquestionably bad taste.’
Dat die ‘somebody’ een personage is, lijkt mij niet geheel onbelangrijk. En of slechte smaak een reden is om iemand van (het beramen van een) moord te kunnen beschuldigen…
The Assassination of Margaret Thatcher – August 6th 1983 is het titelverhaal van een bundel die op het punt van verschijnen staat. Daarna gaat Hilary Mantel weer verder met het derde deel van haar trilogie over Thomas Cromwell. Voor de eerste twee delen Wolf Hall en Bring up the Bodies / Het boek Henry kreeg ze twee keer de Man Booker Prize.
(In Start the Week, een programma op BBC 4 kwam Hilary Mantel zelf aan het woord over de kwestie, in Nooit meer slapen ging het over de ophef over haar verhaal, het item begint op 1.29.06)
Leave a Reply