Net als De avonden van Gerard Reve is Boek van de doden van Philip Huff een eindejaarsboek. Het speelt in de donkerste dagen van het jaar, al beginnen de dagen zonder dat dat opvalt alweer wat te lengen. Maar de sfeer is zwart. Boek van de doden gaat over een generatie – de nog net geen en nog maar net dertigers – die ondanks schijnbaar succes een leeg leven leiden.
Maar hoewel veel schone schijn is, en er de nodige kritiek geuit wordt op de gevestigde orde en gewoonte geworden gebruiken (daar hoort kerst volgens een van de personages ook bij):
‘We zitten met een groep van elf man in een restaurant op de Vijzelgracht. Monica zit aan het hoofd van de tafel, met een jonge auteur op haar schoot. Victoria zit ernaast, met Vincent en Henk-Jan, die nu Pessoa aanhaalt tegen de dichter met veel boeken in zijn tas: “In dat gedicht,” zegt hij, “dat jullie natuurlijk wel kennen…”Het plafond is laag en de ramen zijn beslagen. Overal liggen dikke winterjassen, sjaals en wanten. Het is even stil aan tafel. Ik probeer weer een blik van Victoria te stelen.
“Ik heb zin in Kerstmis,” zegt de dichteres. Haar ogen zijn smal, bijna Chinees. Ze lacht.
Een gewezen acteur en thans beroemd schrijver van televisiedrama’s en minder goed ontvangen romans, die vaak bij praatprogramma’s aan tafel zit, maar nu bij ons, aan de andere kant van Mark, zegt tegen haar en de rest van de tafel: “Ach kind, Kerstmis komt uit de winkel. Het is het feest van cadeaus voor verwende kinderen. Als je een kind vraagt wat zijn fijnste kerst was, noemt hij de kerst met het duurste cadeau. De Kerstman is een witte werknemer van de Hema en Albert Heijn, net als Sinterklaas. Je kunt een boel zeggen over die moslims, maar die laten zich in ieder geval niet in een Kerstmanpak naaien.”
Mark fluistert in mijn oor: “Jezus, we hebben het gewoon geflikt. Uit eten met de intellectuele elite.”
“Nee,” lach ik. “Wij zijn de intellectuele elite.”
“Denk je?”
“Lijkt me wel. De schrijver en de columnist.” ‘
eindigt Boek van de doden met een traditionele familiebijeenkomst en kan Felix Post niet anders dan zich zoiets als thuis voelen in een omgeving die hem vertrouwd is, al komt niet alles hem even bekend voor.
‘… ik kom Groot Borgloo binnen door de achterdeur. In de hal ruikt het naar koffie. Op de keukentafel staat boter, en kaas en stol. Het blad zit vol butsen, strepen, geulen, krassen, en krabbels van potloden en balpennen. Water kookt op het fornuis; de eieren in de pan tikken onrustig tegen de rand op. Mijn grootmoeder loopt de keuken in, een theepot in haar handen. Er loopt een donkerbruine barst over het witte aardewerk. Haar vingers zijn gerimpeld, ze draagt een smalle, zilveren ring met een smaragd erop. “Goedemorgen, jongen,” zegt ze. “Je moeder en zus zijn ook al wakker. We gaan zo binnen ontbijten.”
De lucht achter het glas is blauw, zonder strepen. De dag is begonnen. De helft van het houten tafelblad kleurt honinggeel in het licht van buiten.
“Goedemorgen,” zegt ik. “Ja.” ’
Leave a Reply