HANTA

Literatuur en meer

  • Home
  • Over Hanta
  • Contact
  • Privacy statement
  • Columns
  • Recensies
  • Beschouwingen
  • Blog
  • Meer
    • Liliane leest
    • Kettinglezen & rijgschrijven
    • Mediamoment
    • Sportzomers en -winters!
    • Zomergasten
    • Thuisblijfreizen
    • Bouke’s blues
    • Proza
    • Poëzie
You are here: Home / blog / Kunst en catastrofes: Julian Barnes en Kenneth Goldsmith

Kunst en catastrofes: Julian Barnes en Kenneth Goldsmith

24/06/2015 by Liliane Waanders Leave a Comment

In ogenschouw - Julian Barnes‘Hoe verander je een catastrofe in kunst?’

Die vraag stelt Julian Barnes in Een geschiedenis van de wereld in 10½  hoofdstuk  (1989) nadat hij in het hoofdstuk over Het vlot van de Medusa van Géricault de historische omstandigheden heeft geschetst waarnaar het schilderij verwijst. ‘Hoe verander je een catastrofie in kunst?’

‘Tegenwoordig is dat een proces dat automatisch verloopt. Ontploft er ergens een kerncentrale? Binnen een jaar brengen we in Londen het toneelstuk op de planken. Wordt er een president vermoord? Dan kunt u het boek krijgen of de film of het verfilmde boek of de geboekte film. Oorlog? Romanschrijvers aantreden! Een reeks gruwelijke moorden? In de verte komen de dichters al aanstampen. Natuurlijk is het nodig dat we haar begrijpen, deze catastrofe; en om haar te begrijpen moeten we ons haar kunnen voorstellen, dus hebben we het werk van de scheppende kunstenaars nodig. (…)’

(vertaling: Else Hoog)

Zo gaat Julian Barnes verder in dat hoofdstuk, dat ik overigens niet lees in de context van Een geschiedenis van de wereld in 10½  hoofdstuk, maar als het eerste hoofdstuk van In ogenschouw: essays over kunst (2015).

Géricault schilderde Het vlot van de Medusa in 1818/1819. De catastrofe die hij afbeeldt, vond plaats in 1816. Toen Lodewijk XVIII het schilderij op 28 augustus 1819 bekeek – ‘De koning zei: “Monsieur Géricault, uw schipbreuk is beslist geen ramp”’- wist de koning precies wat Géricault niet geschilderd had.

De gemiddelde museumbezoeker – het doek hangt in het Louvre – weet dat waarschijnlijk niet. ‘Het schilderij is losgeschoten van het anker van de geschiedenis.’

Het hoofdstuk over het schilderij is een reconstructie van de keuzes die de schilder volgens de schrijver maakte.

‘(…) hij wilde vóór alles niet 1. politiek; 2. symbolisch; 3. theatraal; 4. schokkend; 5. opwindend; 6. sentimenteel; 7. documentaristisch; of 8. ondubbelzinnig zijn.’

‘Hoe verander je een catastrofe in kunst?’

Seven American Deaths and Disasters - Kenneth GoldsmithDie vraag is ook van toepassing op Seven American Deaths and Disasters van Kenneth Goldsmith.

In Seven American Deaths and Disasters maakt Kenneth Goldsmith kunst van zeven gedenkwaardige gebeurtenissen uit de recente (Amerikaanse) geschiedenis. Gebeurtenissen die plaatsvonden op 22 november 1963; 6 juni 1968; 8 december 1980, 28 januari 1986; 20 april 1999; 11 september 2001 en 25 juni 2009.

‘I limited my choices to the American post-Kennedy era partly for autobiographical reasons: all seven events depicted here were ones that I live through which changed me, and a nation, forever’,

schrijft Kenneth Goldsmith in het nawoord van Seven American Deaths and Disasters.

Geheel in overeenstemming met zijn eigen opvattingen transcribeert Kenneth Goldsmith informatie die hij op internet vond.

‘The John F. Kennedy assassination tape is a transcription from Dallas station KLIF, broadcast on Novermber 22, 1963. It begins innocently enough with Thanksgiving plans and popsongs and ends in death. The entire narrative – from the shooting to the announcement of Kennedy’s death – unfurled in just over an hour.’

Zo lang duurt ook het voorlezen.

Ik hoor het u zeggen: ‘dat kan mijn kleine zusje ook?’ Maar Kenneth Goldsmith is – daar ben ik van overtuigd – niet uit op gemakkelijk succes. Hij hergebruikt niet lukraak teksten.

Het idee voor Seven American Death and Disasters kreeg hij toen de getrouwe kopie die hij geschreven had van The New York Times van 1 september 2000 regelmatig voor de krant van 11 september 2001 gehouden werd.

‘What if I used the exact same uncreative trancription process for Day and employed it to retype the September 11, 2001 newspaper? The results were astonishing. The front page, replete with stories of airplanes crashing, kidnappings, and accounts of terrorist attacks, seemed to foretell that day’s events. And as I transcribed further into the paper, there were dozen [sic] of events described that never happened: ballgames were cancelled, movies went unshown, sales were indefinitely postponed, and stock markets went dark. Every word was wrenching, packed with emotion, yet I was doing nothing other than what I had done with Day: I was simply transcribing what lay before me.’

Wat er feitelijk gebeurde was dit:

‘The live events were removed from reality, with the media casting them as instantly historical, (…)’

Terwijl wat aan Het vlot van de Medusa vooraf ging voor de gemiddelde kunstliefhebber geschiedenis is, kan wie kennis neemt van Seven American Deaths and Disasters niet om de realiteit heen… en toch is het kunst.

Misschien ook interessant:

  1. Poetry International 2015: ophef door Kenneth Goldsmith veroorzaakt
  2. Poetry International  2015: Reasons to be cheerful – Bas Kwakman
  3. Poetry International 2015: in der Beschränkung zeigt sich der Meister
  4. Waarom gedicht #4701 een (goed) gedicht is (volgens de jury van de Turing Gedichtenwedstrijd)

Filed Under: blog, Kettinglezen & rijgschrijven Tagged With: In ogenschouw: essays over kunst, Julian Barnes, Kenneth Goldsmith, Poetry International 2015, Seven American Death and Disasters, uncreative writing

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Zoeken

  • Facebook
  • RSS
  • Twitter

Nieuwste berichten

  • Nikos Kazantzakis over de Franciscus in wiens sporen paus Franciscus treedt
  • De Inktaap 2.0
  • Recensie: Oever – Ludwig Volbeda
  • Poëzieweek 2025: ‘Mijn vader zegt entropie mijn moeder logica’ – Sasja Janssen
  • Poëzieweek 2025: ‘Kratermond’ – Sara Eelen

Spotlight

Auteurs

  • Liliane Waanders

Meest gelezen deze week

Tags

Abdelkader Benali Adriaan van Dis Arnon Grunberg beeldende kunst boek boeken boekenweek Cees Nooteboom column De wereld draait door dood dwdd film fotografie gedicht Ilja Leonard Pfeijffer Jan Brokken journalistiek K.Schippers kunst lezen literatuur Louise O. Fresco Marguerite Duras Oek de Jong Olympische Spelen Poetry International poëzie recensie roman Rotterdam schrijven sportzomer sportzomer 2012 sportzomer 2013 sportzomer 2014 stoïcijn tennissen Tour de France vertalen Virginia Woolf voetballen wielrennen William Shakespeare zomergasten

Zoeken

Volg Hanta

  • Facebook
  • RSS
  • Twitter

Hoofdmenu

  • Home
  • Over Hanta
  • Columns en beschouwingen
  • Recensies
  • Beschouwingen
  • Meer
  • Contact
  • Privacy statement

Rubrieken

  • Liliane leest
  • Kettinglezen & rijgschrijven
  • Mediamoment
  • Sportzomers en -winters!
  • Zomergasten
  • Thuisblijfreizen
  • Bouke’s blues
  • Proza
  • Poëzie

Net binnen

  • Nikos Kazantzakis over de Franciscus in wiens sporen paus Franciscus treedt
  • De Inktaap 2.0
  • Recensie: Oever – Ludwig Volbeda

Archief

Auteurs

  • Liliane Waanders

Copyright © 2025 · News Pro Theme on Genesis Framework · WordPress · Log in

Hanta gebruikt cookies. Omdat een blog runnen zonder nou eenmaal niet kan. Wilt u geen cookies, zie dan de instructies hier: Meer over cookies Ok, ik snap het
Privacy & Cookies
Necessary Always Enabled