Niet alle recensenten zijn enthousiast over Eisenstein in Guanajuato van Peter Greenaway. Ik geloof dat er zijn die de film van Greenaway niet verhalend genoeg vinden. Ze vinden dat Eisenstein in Guanajuato te fragmentarisch is. Te veel nadruk legt op het seksuele ontwaken van Eisenstein en te weinig aandacht besteedt aan de reden waarom de Russische regisseur in Guanajuato was.
Eisenstein was in Mexico om ¡Que viva México! te maken. Hij verbleef er in 1931/32 op kosten van door de vrouw van schrijver Upton Sinclair gerecruteerde geldschieters – Upton Sinclair had zich door Charlie Chaplin laten overtuigen de film te produceren. Eisenstein filmde, maar de film kwam er niet. Althans toen niet. De ontevreden Sinclair (‘world famous writer and socialist’) nam het gefilmde materiaal in beslag (2850 filmblikken, veertig uur film) en liet van dat materiaal drie korte films maken zonder Eisenstein daarin te kennen. Pas in 1979 werd er een film gemaakt met de titel ¡Que viva México! die wellicht de goedkeuring van Eisenstein had kunnen wegdragen. Die ¡Que viva México! werd gemaakt door Grigori Aleksandrov, voormalig regieassistent van Eisenstein.
Ik kende de geschiedenis van ¡Que viva México! niet, en door Eisenstein in Guanajuato werd ik niet veel wijzer. Veel van wat ik hierboven schreef, ontleen ik aan artikel van André Waardenburg in de Filmkrant (E is van Eisenstein: de bolsjewiek, de gids, zijn vrouw en een minnaar).
Wie gaat voor de biografische component in Eisenstein in Guanajuato komt misschien bedrogen uit, maar daar staat Peter Greenaway tegenover die in deze film weer gigantisch uitpakt. Duidelijk is dat hij Eisensteins beeldtaal verstaat en zich in zijn thematiek kan vinden. Hij associeert en verwijst dat het een lieve lust voor het oog is – ik ben nog aan het bijkomen. Ik zou de film graag nog een keer zien, en dan in slow motion – en qua montage doet Greenaway niet voor Eisenstein onder.
Er zaten niet veel mensen in de zaal (buiten was het 22°, binnen zaten wij). De meesten daarvan waren al weer weg toen de aftiteling goed en wel op gang kwam. Die aftiteling bevatte een schat aan informatie, maar omdat Peter Greenaway ook hier het tempo hoog hield, zit ik inmiddels een klein dagje naar mijn scherm te staren, op zoek naar de dingen die ik gisteren voorbij zag schieten. Ik vond van alles, en nog wat waar ik niet naar op zoek was.
¡Que viva México! bewaar ik voor later. Anders zie ik misschien nog meer over het hoofd.
Leave a Reply