Joseph Roth moet een onmogelijke man geweest zijn. Dat maak ik tenminste op uit wat ik over hem lees. Onmogelijk omdat hij zijn gang ging, en naarmate zijn carrière vorderde steeds vaker afspraken niet nakwam. Hij leidde een zwervend bestaan dat zeker bijgedragen zal hebben aan hoe onmogelijk hij was.
Zijn grootste pleitbezorgers – Els Snick en Tommy Wieringa – doen niet ingewikkeld over de kanttekeningen die er bij het karakter van Joseph Roth geplaatst kunnen worden.
En ook Mark Schaevers die in Oostende, de zomer van 1936 over hem en zijn vriendschap met Stefan Zweig schrijft, lijkt het niet te deren dat Roth een man was die er onder de druk van de omstandigheden niet tegenop zag vrienden en kennissen om eeuwigdurende bijstand te vragen.
Waar Els Snick, Tommy Wieringa en Mark Schaevers het ook over eens zijn: de kwaliteit van zijn werk.
Toen Tommy Wieringa zich ooit lovend over Joseph Roth uitliet, leidde dat tot een serie in Met het oog op morgen waarin schrijvers andere schrijvers prijzen. Toen Els Snick hetzelfde deed, leidde dat tot heruitgave van het werk van de Duitstalige Roth.
Na Hotelmens: reportages en brieven, waarvoor zij stukken verzamelde waaruit blijkt dat Joseph Roth in de diverse tijdelijke onderkomens die hij bewoonde nooit vergat om zich heen te kijken, is er nu De blonde neger en andere portretten, een verzameling journalistieke stukken, waarin Joseph Roth zo raak observeert dat ze nog actueel ogen.
Ik heb zitten bladeren, moet eigenlijk nog in De blonde neger en andere portretten beginnen, maar ik ben nu al zwaar onder de indruk door wat Tommy Wieringa in zijn inleiding schrijft: ‘Roth lezen is soms verzuchten “hoe doet-ie dat toch?!” of “waar haalt-ie het vandaan?!” Zijn bereik is werkelijk uitzonderlijk. Weinigen hebben zo’n diep inzicht in de menselijke ziel, en weinigen is het gegeven om haar in zulke precieze en gevoelige bewoordingen weer te geven.’
Als Tommy Wieringa dat al vindt… En toch verheug ik mij. Ik genoot van Hotelmens en betreur het dat ik Joseph Roth niet veel eerder heb leren kennen.
Leave a Reply