Zomergasten 2015: De zachte kracht van Ahmed Aboutaleb en Henriëtte Roland Holst

Ahmed Aboutaleb had het in Zomergasten naar aanleiding van een optreden van Manahil Fathi in Prince of Poets over zachte krachten die verandering kunnen bewerkstelligen.

Het gedicht dat Manahil Fathi – ‘onder die hoofddoek zit een medisch onderzoeker, een dokter, een dichter’ – die in Noord-Soedan onder een dictatoriaal regime leeft, schreef en voordroeg gaat over vrouwenemancipatie. De suggestie van Wilfried de Jong dat zij daarmee een heel politiek gedicht schreef, werd door Aboutaleb tegengesproken: ‘Een pleidooi voor emancipatie, vechten voor eigen waardigheid, is niet altijd politiek.’

Waarna hij over de zachte kracht begon. ‘De zachte kracht zal uiteindelijk overwinnen. Ontwikkelde vrouwen en mensen die elders aan de vrijheid geroken hebben, zullen uiteindelijk voor verandering, voor verlichting, voor democratie zorgen. Mijn gevoel zegt: als er veranderingen geïnitieerd worden, dan door vrouwen.’

‘De niet aflatende druk van zachte kracht kan voor veranderingen zorgen’, dat idee illustreerde hij door te verwijzen naar de manier waarop water – ‘in de natuur ken ik alleen water als zachte kracht’ – in staat is een steen uit te hollen.
Ahmed Aboutaleb is niet de enige die gelooft in ‘zachte kracht’. Henriëtte Roland Holst ging hem in een gedicht voor:

De zachte krachten zullen zeker winnen
in ’t eind — dit hoor ik als een innig fluistren
in mij: zoo ’t zweeg zou alle licht verduistren
alle warmte zou verstarren van binnen.

De machten die de liefde nog omkluistren
zal zij, allengs voortschrijdend, overwinnen,
dan kan de groote zaligheid beginnen
die w’als onze harten aandachtig luistren

in alle teederheden ruischen hooren
als in kleine schelpen de groote zee.
Liefde is de zin van ’t leven der planeten

en mensche’ en diere’. Er is niets wat kan storen
’t stijgen tot haar. Dit is het zeekre weten:
naar volmaakte Liefde stijgt alles mee.