Raúl Zurita. Hij was het die de meeste indruk op mij maakte tijdens de opening van Poetry International. Ondanks zijn witte pak oogde hij kwetsbaar. Hij liep niet, hij schuifelde. Min of meer.
Maar als hij begint, is hij een en al vitaliteit. Valt wat hij zegt met hem samen. Lied voor zijn verdwenen geliefde (fragment). Een liefdesgedicht dat niet zonder zijn gruwelijke context kan. Ondanks de geschiedenis, zijn geschiedenis, won de liefde.
En dan die epiloog:
PERO ESCUCHA SI TÚ NO PROVIENES DE UN BARRIO POBRE DE SANTIAGO
ES DIFÍCIL QUE ME ENTIENDAS TÚ NO SABRÍAS NADA DE LA VIDA QUE
LLEVAMOS MIRA ES FEROZ ES LA DEMENCIA ES HACERCE PEDAZOS
POR APENAS UN MINUTO DE FELICIDAD
Raúl Zurita. Ik had nog nooit van hem gehoord. Dat ik hem nog niet las, is geen excuus. Er zijn meer dichters die ik alleen van naam ken. Hij is een gelauwerd dichter. De vraag is: had ik dat kunnen weten? Moeten weten?
Ik sloeg hier in huis handboeken en anthologieën na. Ik vond hem niet.
Ik googelde. Ik vond hem vele malen.
Ik had hem kunnen kennen. In het Nederlands.
En dan die epiloog:
PERO ESCUCHA SI TÚ NO PROVIENES DE UN BARRIO POBRE DE SANTIAGO
ES DIFÍCIL QUE ME ENTIENDAS TÚ NO SABRÍAS NADA DE LA VIDA QUE
LLEVAMOS MIRA ES FEROZ ES LA DEMENCIA ES HACERCE PEDAZOS
POR APENAS UN MINUTO DE FELICIDAD
Zijn land is alom aanwezig in zijn poëzie. Het landschap is zelden onschuldig. Gevaar neemt vele gedaanten aan. Het dreigt uit onverwachte hoeken. Zijn land is een onherbergzaam, grimmig thuis.
Raúl Zurita verhoudt zich tot zijn land. Hij doneert woorden die de pijn nauwelijks verzachten.
En dan die epiloog:
PERO ESCUCHA SI TÚ NO PROVIENES DE UN BARRIO POBRE DE SANTIAGO
ES DIFÍCIL QUE ME ENTIENDAS TÚ NO SABRÍAS NADA DE LA VIDA QUE
LLEVAMOS MIRA ES FEROZ ES LA DEMENCIA ES HACERCE PEDAZOS
POR APENAS UN MINUTO DE FELICIDAD
Zurita zit zelf ook in de gedichten. Hij is getuige. Boodschapper.
Zurita
Als in een droom zei Zurita me
toen alles verloren was, dat de wind ging liggen
want in het holst van de nacht
had hij een ster gezien. Toen
ineengedoken op de planken bodem van de boot
leek het licht opnieuw
te schijnen in mijn uitgedoofde ogen.
Nu was het goed. Ik voelde dat slaap me overmeesterde:
(vertaling: Lisa Thunnissen)
Hij lijdt. Hij hoopt al stemmen zijn utopieën niet vrolijk.
En dan die epiloog:
PERO ESCUCHA SI TÚ NO PROVIENES DE UN BARRIO POBRE DE SANTIAGO
ES DIFÍCIL QUE ME ENTIENDAS TÚ NO SABRÍAS NADA DE LA VIDA QUE
LLEVAMOS MIRA ES FEROZ ES LA DEMENCIA ES HACERCE PEDAZOS
POR APENAS UN MINUTO DE FELICIDAD
Raúl Zurita. Vier keer hoorde ik hem voordragen. Bescheidenheid sierde hem. Hij ademde levenslust.
Hij nam mij mee. Trok me de geschiedenis in. Zijn leven in.
Maar dan die epiloog:
MAAR LUISTER ALS JE NIET UIT EEN ARME WIJK IN SANTIAGO KOMT IS DE
KANS KLEIN DAT JE ME BEGRIJPT DAN WEET JE NIETS VAN HET LEVEN DAT
WE LEIDEN WEET JE HET IS MEEDOGENLOOS HET IS KRANKZINNIG HET IS IN
STUKKEN BREKEN VOOR AMPER EEN MINUUT GELUK
(vertaling: Lisa Thunnissen)
Hij heeft gelijk. Ik moet mij geen illusies maken.
Raúl Zurita. Ik had nog veel meer gedichten willen horen. Desnoods zonder ‘ondertiteling’. Vertalen is een manier van verstaan.
Paul van de Wiel says
Maar Liliane, jij komt toch niet uit een arme wijk in Santiago?
En zonder illusies ben je zo goed als dood. Er is een hedendaags schrijver (las ik in de VK) die hoop lafheid noemt. Ik noem het moed.
(Even hoop gelijk gesteld aan illusies, wat niet helemaal klopt. Illusies hebben klinkt negatiever dan hoop hebben).