Het verhaal zelf laat zich relatief eenvoudig navertellen:
,
maar je kunt Odyssee van Homeros op verschillende manieren lezen. Emilie van Opstall noemt er in het nawoord van de net verschenen vertaling van Patrick Lateur een paar. De Odyssee is een allegorie en een ‘Bildungsreise’, en zelfs dat is nog voor meer dan een uitleg vatbaar.
Allegorisch gezien kan de tocht van Odysseus volgens haar staan voor de verbeelding van het universum; de strijd van de mens tegen zijn tekortkomingen of het ontsnappen aan de aardse cirkelgang die het leven van de mens is.
Het ‘bildende’ zit hem in de ‘diepere inzichten en de geestelijke rijping’ die het resultaat zijn van ‘de problemen en verleidingen waarmee hij [Odysseus, lw] tijdens zijn leven wordt geconfronteerd.’
Volgens classica Annette Giesecke vindt Odysseus dankzij zijn tocht de beste staatsvorm. Ruth Blondell, een andere classica, leest Odyssee als het portret van een huwelijk. Maar van die twee interpretaties wil Emilie van Opstall weinig weten. ‘Odysseus is naar mijn smaak in de literaire analyses van Giesecke en Blondell wat al te veel op de eigentijdse snijtafel gelegd en tot een bourgeois held gemaakt.’
Je kunt ondanks dat Odyssee ook volgens Emilie van Opstall op veel verschillende manieren lezen. Ik weet het, maar ik vrees dat ik mijn lezen van deze vertaling – waar ik me zeer op verheug: Patrick Lateur vertaalde Ilias al heel mooi – net als vorige versies van Odyssee gekleurd zal zijn door wat het verhaal voor mij letterlijk is: ‘het idee van de terugkeer, een zoektocht naar wortels’.
Odyssee : een zwerver komt thuis
Homeros (vertaling Patrick Lateur)
Amsterdam : Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2016
ISBN 978-90-253-0409-6
Tijdens de presentatie – waar Emilie van Opstall de vertaler interviewde en een inleiding hield – was deze film te zien: een Odyssee uit 1911, geregisseerd door Francesco Bertolini, Giuseppe de Liguoro en Adolfo Padovan.
Leave a Reply