Dat na Peenhaar van Jules Renard, Alle mensen houden van geld, en Brieven en dagboeken en Ik zat op het dak van Daniil Charms, nog zo wat titels en nu ook De autonauten van de kosmosnelweg van Julio Cortázar en Carol Dunlop in mijn boekenkast belandde, is allemaal te danken aan Charlotte Mutsaers.
Zij schrijft zo leesbevorderend dat je wel nieuwsgierig moet worden naar de boeken die op haar een onuitwisbare indruk gemaakt hebben.
Dat ontdekten ook Daniël van der Meer en Toine Donk toen zij Charlotte Mutsaers uitnodigden om tijdens Literaturfest over zo’n boek te komen praten. Zij koos De autonauten van de kosmosnelweg. Toen de aanwezigen aangestoken door haar enthousiasme op zoek gingen naar het boek, bleek het – helaas, helaas – niet te vinden.
Mutsaers’ pleidooi leidde tot een herdruk, geïnitieerd door de mannen van toen nog alleen tijdschrift Das Mag. Die versie voorzien van een inleiding à la Cortázar/Dunlop en een brief aan ‘lieve Charlotte’ kocht ik, nadat ook ik een tijd lang tevergeefs naar het boek zocht.
Gek genoeg komt De autonauten van de kosmosnelweg niet voor in Een nat boek om tegenaan te schurken, het essay over Julio Cortàzar dat in Paardejam staat. Daarin ligt de nadruk op Reis om de dag in tachtig werelden en De mierenmoordenaar.
In het essay – dat eigenlijk over reisboeken en cronopio’s gaat – noemt Charlotte Mutsaers Reis om de dag in tachtig werelden ‘hét reisboek van deze eeuw’ (Paardejam verscheen in 1996): ‘Alleen al aan de absurde titel, waarin gegoocheld wordt met tijd en plaats, kun je zien dat het hier geen aangekleed snoepreisje maar de intensiteit en veelvoudigheid der verbeelding betreft’.
De autonauten van de kosmosnelweg is ook een reisboek. Julio Cortàzar en zijn vrouw Carol Dunlop reizen in 1982 van Parijs naar Marseille zonder de snelweg te verlaten. Ze bezoeken alle – vijfenzestig – parkeerplaatsen langs de route, en brengen tijdens hun ontdekkingsreis alles minutieus in kaart. Een wonderlijk boek, waarin vorm en vent misschien wel optimaal samenvallen.
Dus ik snap wel dat zij uiteindelijk dat boek en niet Reis om de dag in tachtig werelden noemde toen haar naar een boek gevraagd werd dat voor haar veel betekend heeft.
In De Wereld Draait Door deed Charlotte Mutsaers haar pleidooi voor De autonauten van de kosmosnelweg nog eens over:
Op 8 oktober a.s. treedt Charlotte Mutsaers in Rotterdam op tijdens Woordnacht. In dat kader herlees ik haar werk.
Leave a Reply