HANTA

Literatuur en meer

  • Home
  • Over Hanta
  • Contact
  • Privacy statement
  • Columns
  • Recensies
  • Beschouwingen
  • Blog
  • Meer
    • Liliane leest
    • Kettinglezen & rijgschrijven
    • Mediamoment
    • Sportzomers en -winters!
    • Zomergasten
    • Thuisblijfreizen
    • Bouke’s blues
    • Proza
    • Poëzie
You are here: Home / blog / James Ensor maakt muziek

James Ensor maakt muziek

28/08/2016 by Liliane Waanders 1 Comment

James Ensor maakt muziekEn weer ben ik afgedwaald. Het was de bedoeling dat ik een flink eind zou vorderen in Paardejam van Charlotte Mutsaers, maar al bij het vierde essay stond ik op en liep ik naar de kast om daar een boek uit te halen dat ik kocht op de boekenmarkt op het Amsterdamse Spui in de veronderstelling dat ik er ooit wel eens aan toe zou komen.

Het essay dat daar aanleiding toe gaf, heet ‘Foei voor het onzuivere afwaswater dat de gezalfde kalveren der literatuur uitbraken!’ en gaat over James Ensor. Het boek dat ik uit de kast viste, is Picturale Pennenvruchten van James Ensor.

Charlotte Mutsaers is nogal enthousiast over de schrijver die James Ensor ook was. Niet dat hij veel publiceerde, maar hij creëerde wel een eigen taal.

‘Een taal met sterren van licht en klank en een parfum van gevoeligheid “bedoeld om de burger op de zenuwen te werken, het kind te jennen, de massieve doctrinair razend te laten worden, het verbouwereerde dienstmeisje te ontwapenen, de grapjas op droog zaad te zetten, de lomperik en de verstijfde schoolfrik af te bekken”. Daar is hij goed in geslaagd.’

Vindt Charlotte Mutsaers. Mij verbaasd het vervolgens niets dat iemand die dat met taal wil en kan Charlotte Mutsaers voor zich weet te winnen.

Charlotte Mutsaers noemt in haar essay de titel van het boek niet, dus ik weet niet zeker of het om Picturale Pennevruchten gaat. Ik denk eigenlijk dat zij hem in het Frans las en daardoor de beschikking had over meer materiaal.

La Gamme d'Amour - James EnsorIk gun me niet zo heel veel tijd om te kijken of ik net zo gecharmeerd ben van zijn in woorden opgetekende wereld. Maar ik werd wel nieuwsgierig naar De toonladder van liefde, een balletscenario waarvoor Ensor zowel de tekst als de muziek schreef.

Het staat in Picturale Pennevruchten, dit pantomimeballet in één bedrijf en twee taferelen, waarin wel vijftig personages figureren. En na enig zoeken op internet vond ik ook een muzikaal fragment uit Marche funèbre, het vierde van de zes muzikale delen. Muziek die naar ik aanneem, hoort bij scène XVIII:

‘Op de ernstige tonen van een dodenmars, dragen de marionetten plechtig de dood naar de grote toonbank en alle ledepoppen, poppen, maskers en speeltuigen volgende stoet.’

(vertaling: Michel Perguy)

James Ensor maakte muziek, maar hij was geen musicus. Hij kon geen noten lezen en was ook niet in staat om zijn eigen melodieën te noteren. Dat deden anderen voor hem. Pianiste Susanne De Neve voerde zijn muziek uit. In een interview –Espresso–Klara, 15 april 2010 – kenschetst zij wat hij maakte als salonmuziek:

 

Op 8 oktober a.s. treedt Charlotte Mutsaers in Rotterdam op tijdens Woordnacht. In dat kader herlees ik haar werk.

Misschien ook interessant:

  1. Kwallen op het droge
  2. Dit boek wordt u aanbevolen door
  3. Vier keer hetzelfde ZKV van Franz Kafka
  4. Joseph Roth in Deauville, Trouville en Oostende

Filed Under: blog Tagged With: Charlotte Mutsaers, De toonladder van liefde, James Ensor, La Gamme d’Amour, Paardejam, Picturale Pennevruchten

Comments

  1. John Wervenbos says

    29/08/2016 at 16:11

    Interessant en opwekkend geluidsfragment. Niet alleen Ensor (understatement) maar ook Mutsears heeft ‘iets’ met symbolen en symbolisme. Ook dat brengt ze dichter bij elkaar. Symbolen en symbolisme dienen mijns inziens te worden onderscheiden van beeldspraak, metaforen. Bij mijn eigen werk, zie bijvoorbeeld mijn recente gedicht Blowing Touch (Cahier, 29 augustus 2016), en bij mijn kunstbeschouwingen vormt dit onderscheid momenteel een belangrijk en moeilijk punt, waar ik nog niet helemaal over uit ben. Kom hier denk ik nog wel op terug in mijn vierluik.

    Reply

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Zoeken

  • Facebook
  • RSS
  • Twitter

Nieuwste berichten

  • en aan de horizon ligt… Spijkenisse
  • Op de stoep bij Clare Lennart
  • Vluchten is als vallen
  • ‘Het hotel in de literatuur’, volgens ChatGPT en volgens mij
  • Zonder titel

Spotlight

Auteurs

  • Liliane Waanders

Meest gelezen deze week

Tags

Adriaan van Dis Arnon Grunberg beeldende kunst boek boeken boekenweek Cees Nooteboom column De wereld draait door dood dwdd film fotografie gedicht Ilja Leonard Pfeijffer Jan Brokken journalistiek K.Schippers kunst lezen literatuur Louise O. Fresco Marguerite Duras muziek Oek de Jong Olympische Spelen Poetry International poëzie recensie roman Rotterdam schrijven sportzomer sportzomer 2012 sportzomer 2013 sportzomer 2014 stoïcijn tennissen Tour de France vertalen Virginia Woolf voetballen wielrennen William Shakespeare zomergasten

Zoeken

Volg Hanta

  • Facebook
  • RSS
  • Twitter

Hoofdmenu

  • Home
  • Over Hanta
  • Columns en beschouwingen
  • Recensies
  • Beschouwingen
  • Meer
  • Contact
  • Privacy statement

Rubrieken

  • Liliane leest
  • Kettinglezen & rijgschrijven
  • Mediamoment
  • Sportzomers en -winters!
  • Zomergasten
  • Thuisblijfreizen
  • Bouke’s blues
  • Proza
  • Poëzie

Net binnen

  • en aan de horizon ligt… Spijkenisse
  • Op de stoep bij Clare Lennart
  • Vluchten is als vallen

Archief

Auteurs

  • Liliane Waanders

Copyright © 2023 · News Pro Theme on Genesis Framework · WordPress · Log in

Hanta gebruikt cookies. Omdat een blog runnen zonder nou eenmaal niet kan. Wilt u geen cookies, zie dan de instructies hier: Meer over cookies Ok, ik snap het
Privacy & Cookies
Necessary Always Enabled