Zevenentwintig was ik toen ik Possession, a romance van A.S. Byatt las. Het boek was net uit, en nog niet bekroond met de Booker Prize. Pikte ik Possession er tijdens het browsen in een boekwinkel uit? Raadde iemand het me aan? Ik weet het niet meer. Wat ik nog wel weet is dat ik het prachtig vond. De vorm én de inhoud. Die inhoud is relatief snel verteld: een jonge literatuuronderzoeker ontdekt tijdens het bestuderen van een boek dat een bron voor een gedicht geweest zou kunnen zijn brieven van de dichter Rudolph Henry Ash. Die brieven zouden kunnen wijzen op een verbintenis tussen de dichter en Christabel LaMotte, ook een Victoriaanse dichter. Hij zet zijn zoektocht voort en reconstrueert samen met een collega de vervlochten levens.
Ook toen al las ik met veel plezier biografieën. Possession mag dan een roman(ce) zijn, het heeft veel weg van een biografie. A.S. Byatt geeft zich met groot plezier over aan de zoektocht van haar twee protagonisten, en voorziet ze van alles dat zij nodig hebben om hun vermoedens en conclusies te staven. Ze kruipt in de huid van Rudoph Henry Ash en Christabel LaMotte en schrijft hun brieven en gedichten. Ze houdt namens Blanche Glover dagboek. Possession, a romance is een veelvormig boek waar ook nog eens meer dan één genreaanduiding op geplakt zou kunnen worden.
Ik las het een half leven geleden voor het eerst en voor het laatst. Ik prees het in de jaren daarna regelmatig aan en gaf het meer dan eens cadeau. Nog steeds staat het in mijn lijstje van favoriete titels.
En nu ben ik het aan het herlezen. Vanwege A.S. Byatt die de Erasmusprijs 2016 krijgt. Van de eerste honderd bladzijden heb ik geen spijt. Ik weet niet of ik op precies dezelfde manier begeesterd ben als toen. Maar ik zat weer in de leeszaal van de Londense bibliotheek. En het kon me weer niets schelen of A.S. Byatt iemand in het bijzonder voor ogen had toen ze Rudolph Henry Ash en Christabel LaMotte bedacht. De resterende vijfhonderd bladzijden lees ik inmiddels met vertrouwen tegemoet.
Waar ik deze keer voor het eerst nieuwsgierig naar ben ik hoe Ragnarök, het gedicht dat A.S. Byatt namens Rudolph Henry Ash schreef, zich verhoudt tot haar eigen Ragnarök: de ondergang van de goden dat ze zelf schreef als bijdrage aan een reeks waarin mythen
Want toen, in 1990, was Ragnarök: de ondergang van de goden nog ongeschreven. Het verscheen pas in 2011. Ik stel mij voor dat ik die twee teksten geheel in de stijl van Possession te lijf ga.
Op 18 november is A.S. Byatt samen met neurowetenschapper Morten Kringelbach te gast bij B-Unlimited in Den Haag. Bas Heijne gaat met hen in gesprek. Deze avond is een van de activiteiten die de Stichting Praemium Erasmianum samen met derden organiseert in het kader van de toekenning van de Erasmusprijs 2016 aan A.S. Byatt.
Leave a Reply