Michaïl Sjisjkin, Hassan Blasim en Tommy Wieringa: vertalen of niet vertalen is kiezen uit twee kwaden

‘De taal is de Titanic, de vertaling een ijsberg’, scherper kon Michaïl Sjisjkin het tijdens Winternachten niet formuleren toen hij het had over de onmogelijkheid om in een vertaling te vangen wat een origineel in zich heeft. In de aanloop naar de Engelse vertaling van Venushaar beoordeelde hij het werk van drie potentiële vertalers. Zij vertaalden dezelfde passage, maar geen zin hetzelfde. Zouden deze drie vertalers zijn hele roman vertaald hebben, dan had dat drie totaal verschillende versies van dat ene boek opgeleverd.

Vertalen of niet vertalen is voor Michaïl Sjisjkin kiezen uit twee kwaden. Maar eigenlijk heeft hij geen keuze, gaf hij toe. Hij wil ook graag gelezen worden door mensen die het Russisch niet machtig zijn.

Michaïl Sjisjkin bleek niet de enige schrijver die tijdens In the mirror of refugees aan tafel zat, die kritisch kijkt naar de weg die hun werk gaat. Hassan Blasim bijvoorbeeld verbiedt het vertalen van zijn poëzie. Tegen het vertalen van zijn verhalen heeft hij geen bezwaar.

Tommy Wieringa zei zelfs spijt te hebben van sommige vertalingen. Hij voelde zich in zijn schrijverschap aangetast door versies van zijn werk in een vreemde taal. Maar Tommy Wieringa kan het zich niet veroorloven om niet vertaald te worden.