‘Het was een fijne hond.’
Op 9 juli 2015 komt Stanley, de borderterriër van Koos van Zomeren, tijdens een wandeling in Grindelwald een gems op het spoor, volgt zijn instinct, valt en overleeft het ongeluk niet. Middels een mail stellen Koos van Zomeren en zijn vrouw familie en vrienden na thuiskomst op de hoogte van de dood van Stanley. Over de oorzaak kunnen ze dan alleen nog maar speculeren.
Het is dan ook nog te vroeg om de vraag te beantwoorden of Koos van Zomeren zelf een aandeel had in de dood van Stanley – Stanley was veertien: had hij hem deze zware bergwandeling nog wel aan moeten doen? Had hij beter op moeten letten en Stanley minder zijn eigen gang moeten laten gaan?
Het enige dat Koos van Zomeren op dat moment kan doen, is verslag doen van wat er volgens hem tussen het verdwijnen van Stanley en zijn begrafenis op een Zwitserse bergwei is voorgevallen.
Op die eerste versie van het gebeurde zal Koos van Zomeren later in Alptraum: Stanley’s laatste gems terugkomen. Koos van Zomeren herhaalt en herneemt, net zo lang tot hij vrede heeft met de dood van Stanley, en zelfs een nieuwe hond niet langer op zwaarwegende bezwaren stuit. Want wat op het eerste oog door zou kunnen gaan voor een objectieve reconstructie van een noodlottig ongeluk is veel meer dan dat. Het is het verslag van een rouwproces, al klinkt dat therapeutischer dan Alptraum: Stanley’s laatste gems is.
Koos van Zomeren kijkt terug en blikt vooruit. Hij beschrijft hoe Stanley onderdeel van de familie werd. Reconstrueert hun gezamenlijke wandelgeschiedenis. Reflecteert op wat hij leest en overweegt. Legt nadruk op gedrag dat Stanley eigen was. Probeert zonder hond een dagelijks ritme te ontwikkelen. Laat zien hoe belangrijk Stanley was als intermediair tijdens ontmoetingen met zijn vader. Zodat Koos van Zomeren uiteindelijk in staat is alles en ook Stanley in het juiste perspectief te zien.
Dat doet hij in de vorm van brieven, gedichten, mails, korte notities en proza dat tegen het journalistieke aan observerend en precies is, maar zo kenmerkend is voor Koos van Zomeren dat ik het geen non-fictie zou willen noemen. Zijn tastende schrijven is rouwen in optima forma, met een portret van niet alleen een hond als resultaat.
Alptraum: Stanley’s laatste gems
Koos van Zomeren
Amsterdam : Arbeiderspers, 2016
ISBN 978-90-295-0737-0
Leave a Reply