Lillian, vervolgd
Eerst was er Het bestand. Daarin trekt Lillian zich steeds verder terug in een wereld waar wat werkelijk waar is er minder toe doet. Waardoor zij het gevoel krijgt het verschil te kunnen maken. Virtueel heeft ze vrienden die het beste met haar voorhebben. Virtueel doet Lillian er toe. Denk ze. Denk ik. Aan haar kijk op de wereld mankeert het een en ander. Vind ik. Maar goed, wereldvreemd als zij is, bijt ze zich vast in wat ze ziet als haar opdracht: via computervredebreuk korte metten maken met wie macht misbruikt.
Eerst was er dus Het bestand, en nu is er Het tweede bestand. Een verhaal waarin dezelfde Lillian nog steeds geen grip heeft op haar leven. Zelf vindt ze niet dat ze het spoor bijster is. Ze wacht, dat is alles. Ze wacht (nog steeds) op het moment dat Christus doet wat hij beloofd heeft te doen: het einde versnellen, het lijden verminderen. Voor alle duidelijkheid: Christus is een computerworm.
Ze wacht en werkt ondertussen aan Christus II. Christus II die liefde moet prediken, maar voorlopig vooral fungeert als intermediair tussen Lillian en haar moeder. Ondertussen in Lillian zwanger. Al staat ze daar liever niet bij stil. Het virus gaat voor. Voor haar vallen virus en het kind dat op komst is overigens samen.
Net als in Het bestand schetst Arnon Grunberg in Het tweede bestand een absurde situatie. Daardoor lijkt het of wat Lillian voorstaat bij voorbaat verwerpelijk is. Terwijl zij het goede met de mensheid voorheeft. Maar tussen individuele goede bedoelingen en universele waarden botert het niet altijd. Geen wonder dat zoals wel vaker in verhalen van Arnon Grunberg ook nu zijn personage aan het kortste eind trekt.
Dat dit personage niet uit de verf komt, heeft met haar lot niets te maken. En zelfs niet met haar mate van wereldvreemdheid. Grunberg gunt haar niet genoeg ruimte. Binnen een bestek van 61 bladzijden confronteert hij haar met zijn thema’s: het scharen van de wereld, moeder-kindrelatie en ‘liefde’. Onderwerpen die om meer vragen dan ongemak en misverstand. Zelfs zijn stijl kan haar niet redden.
Na het verschijnen van Moedervlekken verklaarde Arnon Grunberg dat hij nog niet klaar was met Kadoke. Dat hij wilde weten hoe het hem na verloop van tijd vergaat. Of hij volhardt in zijn niet-sterven. Schijnbaar liet Lillian hem ook niet los. Ik gun haar een bestendiger literair voorkomen, maar de kans dat haar leven nog een vervolg krijgt, lijkt mij klein.
Het tweede bestand
Arnon Grunberg
Amsterdam : Nijgh & Van Ditmar, 2017
ISBN 978-90-388-0412-5
Leave a Reply